Niezwykle szczegółowe obrazy powierzchni Słońca uzyskali naukowcy przy pomocy nowego teleskopu słonecznego Daniel K. Inouye Solar Telescope – poinformowała amerykańska agencja National Science Foundation.
Inouye Solar Telescope został zbudowany na górze Haleakalā na wyspie Maui na Hawajach. Ma średnicę 4 metrów więc jest największym na świecie teleskopem do obserwacji Słońca. Teleskop uzyskał właśnie tzw. pierwsze światło, co oznacza, że działa poprawnie i jest gotowy do prowadzenia obserwacji.
W środę opublikowano pierwsze zdjęcia powierzchni Słońca uzyskane nowym teleskopem. Fotografie są bardzo szczegółowe. Pokazują detale „gotującej się” plazmy. Widać na nich strukturę podobną do komórek, z których wiele jest nawet dwa razy większych od Polski. Widoczny na fotografiach wzór to efekt turbulentnych ruchów transportujących ciepło z wnętrza Słońca na jego powierzchnię. W białych centrach komórek, gorąca plazma unosi się do góry, a potem ochładza się i opada w dół (ciemne fragmenty). Proces ten zwany jest konwekcją.
Od Słońca dzieli nas około 150 milionów kilometrów. Nasza dzienna gwiazda ma średnicę 1,4 miliona kilometrów. Pierwsze opublikowane zdjęcia Inouye Solar Telescope pokazują detale o rozmiarach około 30 kilometrów na powierzchni Słońca.
Teleskop został zbudowany przez National Solar Observatory, należące do National Science Foundation, federalnej agencji USA. Zarządzany jest przez Association of Universities for Research in Astronomy (AURA). Początkowo projekt nosił nazwę Advanced Technology Solar Telescope, ale w grudniu 2013 r. zmieniono ją na Daniel K. Inouye Solar Telescope, na cześć zmarłego senatora z Hawajów, który był propagatorem nauki, technologii i inżynierii. Jak zapowiadają twórcy, nowy teleskop ma służyć nauce i ludzkości przez dziesięciolecia.
„Pierwsze zdjęcia to dopiero początek” – podkreśla David Boboltz, dyrektor National Science Foundation w dziale nauk astronomicznych. Jak mówi, przez następne sześć miesięcy zespół naukowców, inżynierów i techników będzie kontynuował testowanie teleskopu. Potem, przez pierwsze pięć lat użytkowania, Inouye Solar Telescope zbierze więcej informacji o Słońcu niż wszystkie dane zebrane do tej pory od czasów, gdy Galileusz po raz pierwszy skierował teleskop na Słońce w 1612 roku.
W przyszłym tygodniu ma z kolei zostać wystrzelone nowe europejsko-amerykańskie kosmiczne obserwatorium do obserwacji Słońca o nazwie Solar Orbiter (SolO).
Dokładne poznanie własności Słońca jest niezwykle istotne. Przede wszystkim to Słońce rządzi tym, jakie warunki klimatyczne panują na Ziemi. Na dodatek jest to najbliższa nam gwiazda, wszystkie pozostałe znajdują się tak daleko, że nie możemy dostrzec detali na ich powierzchniach, nawet przez największe teleskopy (jedynie dla niewielkiej liczby gwiazd udało się dzięki interferometrii uzyskać bardzo niewyraźne obrazy powierzchni). Słońce odpowiada także za tzw. kosmiczną pogodę: nieustannie wysyła strumień cząstek zwany wiatrem słonecznym, co jakiś czas wywołuje burze magnetyczne. Te i inne aspekty pogody kosmicznej mają wpływ na funkcjonowanie np. satelitów, a w skrajnych przypadkach nawet całych sieci energetycznych na powierzchni Ziemi.
/Nauka w Polsce – PAP/
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
