Tekst dostępny również w języku:
Polacy w okresie zaborów zachwycali świat nie tylko heroiczną podstawą walki z przeważającymi przeciwnikami, płącąc własną krwią za marzenia o wolności i suwerenności, lecz również poprzez licznych wybitnych twórców techniki, którzy swoją pracą sławili imię Polski poza granicami Ojczyzny.
Do grona tych twórców należał bez wątpienia Kazimierz Gzowski. Urodził się w Petersburgu 5 marca 1813 roku w polskiej rodzinie pochodzącej z Grodna. Wychowany był w duchu patriotycznym. Prócz domu rodzinnego, również przysłużyła się do tego nauka pobierana w Liceum Krzemienieckim. Następnie wziął udział w Powstaniu Listopadowym.
Po upadku tego zrywu przekroczył granicę z cesarstwem austriackim, gdzie został internowany. Następnie trafił do Stanów Zjednoczonych, gdzie utrzymywał się początkowo z lekcji tańca, nauki języków. W 1842 roku rozpoczął pracę w Kanadzie jako rządowy inżynier w służbie kanadyjskiej. Po czterech latach otrzymał obywatelstwo brytyjskie. W 1848 roku porzucił stanowisko rządowe, rozpoczynając pracę przy budowie linii kolejowej w Quebec.
Dzięki swojej wiedzy i umiejętnościom, wszedł do czołówki pionierów kolejowych w Kanadzie. Udało mu się również założyć własną firmę wytwarzającą szyny. O uznaniu dla jego wiedzy świadczy fakt powierzenia mu rozbudowy portu w Montrealu.
Jego największym osiągnięciem technicznym była budowa International Bridge – mostu ponad Niagarą, łączącego Kanadę z Stanami Zjednoczonymi. Projektantem tej budowy był inżynier E.P. Hannaford.
Działalność Gzowskiego nie ograniczała się jedynie do powyższych przykładów. Dzięki swojej energii stał się jednym z założycieli Kanadyjskiego Stowarzyszenia Inżynierów, wspierał idee utworzenia szkoły górniczej w Toronto, zorganizował park narodowy nad wodospadem Niagara. Z jego inicjatywy reprezentacja strzelecka Kanady uczestniczyła od 1870 roku w corocznych igrzyskach imperialnych w Wielkiej Brytanii. W 1879 roku, jako pierwszy mieszkaniec kolonii, został mianowany honorowym adiutantem królowej Wiktorii. Zmarł 24 sierpnia 1898 roku w Toronto. Z okazji 150 rocznicy jego urodzin poczta kanadyjska wydała znaczek upamiętniający tego wielkiego Polaka w dziejach historii Kanady.
Powyższy przykład jest jednym z tysięcy mogących służyć za dowód wkładu narodu polskiego w rozwój poziomu technicznego na świecie. Musimy pamiętać o tych wspaniałych osobach i uświadomić sobie, że Polacy potrafili „za naszą i waszą wolność” nie tylko przelewać krew, lecz również wykorzystując swoją wiedzę dokładać swój wkład w rozwój cywilizacji.
Krzysztof Żabierek
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
