Latem 1941 roku na terenie Małopolski Wschodniej doszło do kolejnej akcji mającej na celu biologiczną likwidację przedstawicieli narodu polskiego. Wówczas to po ataku Niemiec hitlerowskich na Związek Sowiecki tereny te dostały się pod panowanie III Rzeszy, która przy aktywnym wsparciu szowinistów ukraińskich spod znaku OUN-UPA rozpoczęła likwidację Polaków na tym terenie.

Pierwszym akordem nadciągającej tragedii było wymordowanie polskiej elity ze Lwowa z początkiem lipca 1941 roku. Wśród ofiar mordów 4 lipca byli zamordowani profesorowie i studenci lwowskich uczelni, w tym profesor Kazimierz Bartl trzykrotny premier Polski. Większość zatrzymanych została wieczorem 3 lipca kiedy to grupy złożone z gestapowców, żołnierzy ukraińskiego legionu „Nachtigall” imienia Bandery rozpoczęły aresztowania. Polski wywiad jasno wskazywał, że za sporządzeniem list proskrypcyjnych stały osoby ze ścisłego otoczenia Bandery i Szuchewycza.

Władimir Bielajew w jednym ze schronów UPA odnalazł instrukcję pt. Walki i działalność OUN podczas wojny, w której Bandera nakazał „zbierać personalne dane o wszystkich wybitnych Polakach i zestawiać czarne listy”. Tezę tą potwierdził w 1960 roku sąd najwyższy NRD w toku zaocznego procesu przeciw organizatorowi batalionu „Nachtigall” gdzie udowodniono, że Szuchewycz był jego najbliższym współpracownikiem, a wydzielona z oddziału 80 grupa otrzymała listę osób do szybkiego rozstrzelania^[1].

Los polskiej elity ze Lwowa podzielili rodacy z Krzemieńca. Po zajęciu miasta 2 lipca 1941 roku przybyła do niego niemiecka Einsatzgruppe C, która dzięki przygotowaniu list proskrypcyjnych przez kolaborujących z nazistami szowinistów ukraińskich przeprowadziłą aresztowania polskich działaczy, wśród których znalazło się grono nauczycieli Liceum Krzemienieckiego. Przed śmiercią byli oni torturowani przez milicję ukraińską i Sonderkommando.

Wśród ofiar tego mordu znajdowali się przedstawiciele AK i wybitne osoby tworzące kulturalne oblicze tego miasta. W gronie tym znaleźli się m.in.:

1. mgr Joanna Kopcińska – AK, nauczycielka Liceum Krzemienieckie;
2. mgr Franciszek Mączak – wykładowca Liceum Krzemienieckie;
3. dr Zdzisław Marceli Opolski – współpracownik Państwowego Instytutu Geologicznego, równocześnie nauczyciel przyrody w Liceum Krzemienieckim;
4. mgr Helena Paliwodzianka – harcmistrzyni;
5. mgr Janina Poniatowska – AK, nauczycielka Liceum Krzemienieckiego;
6. Franciszek Dorożyński, dyrektor banków.

Warto pamiętać, że obecnie na terenie „strategicznego partnera”, za jakiego uważają kolejni przedstawiciele rządów w Warszawie, Ukrainę rozwija się w spokoju kult nazistowskich zbrodniarzy, którzy w imię urojonych marzeń gotowi byli mordować w najbardziej wymyślny sposób nie tylko przedstawicieli narodu polskiego, lecz również Żydów i własnych pobratymców, którzy nie godzili się na ludobójstwo bezbronnych.

Jan Niedźwiedzki

[1] L.Kulińska, Przebieg eksterminacji ludności polskiej Kresów Wschodnich w latach czterdziestych XX wieku, [w:] Zagłada Polaków na kresach II Rzeczypospolitej, pod red. E.Juśko, Tarnów 2008, s. 17-64; Kazimierz Bartel rozstrzelany przez Niemców, „Dziennik Polski”, 1941, nr 347, s.1.

Udostępnij na FB

Tweet

Obserwuj nas

Zapisz

Wspieraj niezależne wydawnictwo:

Czy jest jeszcze naród polski?