Kalendarium historyczne – rocznica akcji żydowskich fabrykantów z Łodzi, którzy w ramach sprzeciwu wobec roszczeń polskich pracowników, zamknęli swoje zakłady.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się słynnej w latach 90. XX wieku sprawie tzw. afery “Olina”.
W listopadzie 1906 roku, administracja fabryki włókienniczej Izraela Poznańskiego (właśc. Kalmana) w Łodzi postanowiła zwolnić z pracy 98 robotników, którzy to jej zdaniem byli przyczyną dotychczasowych zatargów i niesnasek wśród załogi. Robotnicy po zapoznaniu się z ową listą zdecydowanie odrzucili możliwość zwolnień wymienionych osób, w wyniku czego Izaak Poznański (syn i następca Izraela na stanowisku właściciela) postanowił 17 grudnia 1906 roku zamknąć swoją fabrykę, aż do chwili, gdy robotnicy zaakceptują jego decyzję.
W ramach solidarności z Poznańskim, 22 grudnia sześciu innych żydowskich i niemieckich fabrykantów z miasta, podjęło decyzję o zamknięciu swoich zakładów. W ten sposób, z nowym rokiem stanęły najważniejsze łódzkie fabryki, w których pracowało przeszło 25000 robotników. Wraz z rodzinami dawało to ok. 100000 ludzi pozostających bez utrzymania.
Sympatia społeczeństwa polskiego oraz międzynarodowych kół robotniczych była po stronie strajkujących, co w pierwszej fazie protestu odgrywało kluczową rolę w ich nieustępliwości przy obronie zwolnionych.
31 stycznia 1907 roku konflikt uległ zaognieniu. Wówczas to delegacja strajkujących udała się do pałacu Izaaka Poznańskiego w celu osiągnięcia kompromisu. Robotnicy chcieli wrócić do pracy za cenę pewnych ustępstw, jednak obrony miejsc pracy dla mających być zwolnionymi. Żyd Poznański odprawił ich stwierdzeniem “wszyscy zdechniecie z głodu”.
Na wiecu, który się następnie odbył, delegaci przekazali te słowa robotnikom. Ci zapowiedzieli zemstę na butnym żydzie, jednak nie mogła zostać dokonana ze względu na to, że Izaak Poznański potajemnie uciekł do Berlina. Po trzymiesięcznym strajku sytuacja niektórych rodzin była już tak ciężka, iż podczas jednego z kolejnych wieców robotnicy postanowili zgodzić się na zwolnienia.
W ten sposób od 6 kwietnia 1907 roku znów ruszyła produkcja. Wywołało to ogromną frustrację po przegranej i nagłe pogorszenie warunków pracy, w związku z chęcią odrobienia strat przez żydowskich fabrykantów. Powodowało to narastanie kolejnych konfliktów między organizacjami robotniczymi, które zaczęły nawzajem oskarżać się o zdradę i niepowodzenie protestu.
Coraz częściej zaczęło dochodzić do bratobójczych walk między konkurującymi ze sobą partiami: NZR, SDKPiL, PPS i PPS FR, w wyniku których zginęło blisko 130 osób. Do tych wydarzeń dołączyło również zabicie na ul. Piotrkowskiej oficerów stacjonujących w Łodzi pułków rosyjskiej piechoty, co w konsekwencji przyczyniło się do wyjścia na ulicę patroli wojskowych. Aby zatrzymać falę terroru w kwietniu 1907 roku zorganizowano konferencję międzypartyjną w sprawie zakończenia walk. Podjęto na niej także uchwałę o powołaniu komisji fabrycznych, nadzorujących przestrzeganie pokoju.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
