Kalendarium historyczne: rocznica bohaterskiej śmierci słynnego polskiego partyzanta z Armii Krajowej – majora Antoniego Piwnika ps. “Ponury”.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się jego życiu i działalności, zwłaszcza walce z Niemcami.
Jan Piwnik urodził się 31 sierpnia 1912 roku we wsi Janowice. Po ukończeniu gimnazjum w Ostrowcu odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Zakończył ją w czerwcu 1933 roku. Przez kilka miesięcy służył w pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu, następnie jednak został przeniesiony do rezerwy. Podjął pracę w policji i już w jej trakcie, ukończył szkołę oficerów policyjnych w Mostach.
W kampanii wrześniowej walczył jako dowódca kompanii w zmotoryzowanym polowym batalionie policji. Jesienią 1939 roku przedostał się przez Węgry i Jugosławię do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii. W 1940 roku zgłosił się do służby w kraju i w nocy z 7 na 8 listopada 1941 roku został zrzucony koło Skierniewic.
Początkowo kierował odbiorem zrzutów lotniczych, a następnie przydzielono go do organizacji dywersyjnej „Wachlarz”. Dowodził 2 Odcinkiem z siedzibą w Równem. To on stał na czele grupy uderzeniowej, która 18 stycznia 1943 roku odbiła żołnierzy „Wachlarza” z więzienia w Pińsku. Po tym sukcesie, w marcu 1943 roku, mianowano go dowódcą oddziału leśnego i szefem Kedywu AK w okręgu kieleckim. Zorganizował tu między innymi akcję dywersyjną, w ramach której uszkodzono dwa niemieckie pociągi.
W akcji, która odbyła się w nocy z 2 na 3 lipca 1943 roku, zaatakowano składy na odcinku Suchedniów-Łączna, zdobywając broń i amunicję. Krwawy odwet Niemców i działalność agenta gestapo, który informował Niemców o ruchach grupy Piwnika doprowadziła do konfliktu oficera z Komendą Okręgu. W grudniu 1943 roku został odwołany ze stanowiska.
Mniej więcej w tym czasie, na jesieni 1943 roku, związał się z Emilią Malessą ps. “Marcysia”, łączniczką Komendy Głównej AK.
Po opuszczeniu Kielc „Ponurego” skierowano do Nowogródka. Od kwietnia 1944 roku tworzył samodzielny oddział partyzancki. 1 maja stanął na czele VII batalionu 77 pułku piechoty AK. Udało mu się stoczyć kilka potyczek z Niemcami, zdobyć niemieckie punkty oporu w Wasiliszkach i Skrzybowcach.
Poległ 16 czerwca 1944 r. pod Jewłaszami nad Niemnem w ataku na niemieckie bunkry. Został pochowany na wiejskim cmentarzu we wsi Wawiórka. Jego mogiłą opiekowała się miejscowa ludność polska.
O “Ponurym” nie można było mówić i pisać przez wiele lat po wojnie. Byli żołnierze “Ponurego” przez długi czas daremnie zabiegali o sprowadzenie jego prochów z Białorusi do kraju i godne ich pochowanie na ojczystej ziemi. Udało się to dopiero w 1987 r. Prochy “Ponurego” ekshumowano z cmentarza w Wawiórce i złożono w klasztorze w Wąchocku.
Uroczysty pogrzeb jednego z najsłynniejszych polskich partyzantów odbył się dopiero w czerwcu 1988 roku. Urna z jego prochami została najpierw przewieziona z klasztoru w Wąchocku do rodzinnej wioski Janowice. Potem trafiła do wioski Michniów, która w latach wojny była bazą oddziałów partyzanckich.
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
