Kalendarium historyczne: rocznica zwycięskiej bitwy wojska polskiego przeciwko najezdnikom ze Szwecji, pod wodzą króla Gustawa Adolfa pod Trzcianą.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się kulisom tego starcia.
Pomimo podpisanego w 1622 roku rozejmu w Mitawie, król szwedzki Gustaw Adolf dążył do nowej konfrontacji. Pertraktował z Moskwą i Turcją w celu zawiązania antypolskiego sojuszu. Agitował przez swoich agentów nawet Kozaków zaporoskich. Z planów powołania szerokiej koalicji nic nie wyszło, więc Szwedzi zaatakowali samodzielnie. Tym razem inwazja szła im wyjątkowo dobrze – zdobyli niemal całe dorzecze Dźwiny oraz pobili po raz pierwszy w historii wojsko polskie w bitwie pod Walmojzą (17 stycznia 1626 roku).
Wkrótce potem wojnę przeniesiono na teren Prus i Pomorza. Ta tzw. wojna o ujście Wisły ujawniła w pełnej okazałości wszystkie słabości ustrojowe i militarne Rzeczpospolitej. Notoryczne braki w kasie oraz nieprzygotowanie wojska do zdobywania twierdz, zaważyły na kolejnych polskich niepowodzeniach. W trakcie walk, zniszczono znaczne obszary Pomorza i Kujaw. Ponadto, ukazała się dwuznaczna postawa lennika pruskiego, który nie tylko nie pomagał Polakom, ale wręcz kilkukrotnie przepuszczał wojska Gustawa Adolfa przez swoje terytorium.
27 czerwca 1629 roku doszło do kluczowego starcia pod Trzcianą na Pomorzu Gdańskim. Polski wódz – hetman polny Stanisław Koniecpolski, zastosował podczas starcia sprytny manewr, który zupełnie zaskoczył Szwedów. Hetman związał siły nieprzyjaciela uderzeniem lekkich chorągwi i rajtarów, a w tym samym czasie niepostrzeżenie wysłał chorągwie husarskie na tyły przeciwnika. Szarża husarii na lewe skrzydło wojsk szwedzkich doprowadziła do ich rozbicia i ucieczki z pola bitwy. Polacy ruszyli w pościg.
Uciekające oddziały zatrzymały się pod Straszewem, gdzie doszło do kolejnego starcia, które ponownie wygrali Polacy. Gonitwa za umykającymi resztkami wojsk nieprzyjaciela zakończyła się pod Pułkowicami, gdzie Polacy natknęli się na silne ugrupowanie Szwedów, którym dowodził osobiście Gustaw II Adolf. Początkowe sukcesy wroga nie przestraszyły polskich oddziałów. Szarża husarii i rajtarii rozbiła siły szwedzkie i zmusiła je do ucieczki.
Po tym zwycięstwie, inicjatywa w wojnie przeszła całkowicie w ręce Rzeczypospolitej, która jednak była zbyt wyczerpana kosztowną wojną, by móc całkowicie usunąć Szwedów z Pomorza. Do tego hetman Koniecpolski został wysłany na Ukrainę, gdzie wybuchło kolejne powstanie kozackie.
Pomimo tego, że Polacy wygrali bitwę pod Trzcianą i wcześniejszą bitwę morską pod Oliwą (1627), zawarty w Altmarku rozejm gwarantował pozostawanie pod szwedzką władzą części polskich miast przybrzeżnych oraz prawo do pobierania przez wroga cła z handlu morskiego.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
