Kalendarium historyczne – rocznica wydania wyroku skazującego w sprawie tzw. “spisku komandorów”. Zarzuty były całkowicie spreparowane przez GZI.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się okolicznościom towarzyszącym prowokacji komunistycznego kontrwywiadu wojskowego, która zakończyła się wydaniem kilku wyroków śmierci na niewinnych polskich oficerów.
Główny Zarząd Informacji (GZI) jako struktura rewolucyjna, musiała cały czas wykazywać się sukcesami w tropieniu zachowań kontrrewolucyjnych. W przypadku braku rzeczywistych sprawców, preparowano dowody na osoby niewinne, których z różnych przyczyn chciano się pozbyć. Z tego też tytułu, w latach 1950-52 funkcjonariusze spreparowali dowody zdrady przeciwko tzw. “grupie komandorów” – oficerom polskiej marynarki wojennej.
W okresie od września 1950 do grudnia 1951 aresztowano następujących oficerów: kmdr por. Zbigniew Przybyszewski, kmdr Stanisław Mieszkowski, kmdr por. Robert Kasperski, kmdr por. Wacław Krzywiec, kmdr Jerzy Staniewicz kmdr por. pil. Kazimierz Kraszewski, kmdr Marian Wojcieszek i kmdr por. Adam Rychel.
Wszyscy wymienieni służyli w Marynarce Wojennej przed wybuchem II Wojny Światowej. Brali udział w obronie Helu w 1939 roku, a następnie przebywali w niemieckich oflagach. Po powrocie z obozów jenieckich zostali przyjęci do służby czynnej w formującej się od nowa flocie. W momencie aresztowania zajmowali w niej jedne z najwyższych stanowisk.
GZI postawił im bezpodstawne zarzuty działalności szpiegowskiej i dywersyjnej. Podczas śledztwa oskarżeni byli wielokrotnie torturowani, w wyniku czego część z nich przyznała się do przypisanych im win.
21 lipca 1952 roku zapadł wyrok. Kmdr por. Robert Kasperski, kmdr Stanisław Mieszkowski, kmdr por. Zbigniew Przybyszewski, kmdr Jerzy Staniewicz i kmdr Marian Wojcieszek skazani zostali na kary śmierci, natomiast na kary dożywotniego pozbawienia wolności skazani zostali: kmdr por. Wacław Krzywiec i kmdr por. Kazimierz Kraszewski.
Prezydent PRL Bolesław Bierut zastosował prawo łaski wobec kmdra por. Roberta Kasperskiego i kmdra Mariana Wojcieszka, odmawiając go jednocześnie kmdrowi Stanisławowi Mieszkowskiemu i kmdrowi Jerzemu Staniewiczowi. Wyroki wykonano metodą katyńską (strzał w tył głowy) pod koniec 1952 roku, natomiast skazanych na dożywocie, osadzono w więzieniu we Wronkach.
Począwszy od 1956 roku poszczególne wyroki były unieważniane, a skazani oficerowie rehabilitowani. Niestety, nikt z GZI, prokuratury i sądu, który wydał wyrok, nigdy nie został pociągnięty do odpowiedzialności karnej.
Przez wiele lat nieznane było miejsce pochówku ofiar nagonki GZI. W części przypadków, groby zamordowanych nieznane są do dzisiaj.
Na zdjęciu poglądowym kmdr Marian Wojcieszek, jeden ze skazanych.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
