Wartko płynące górskie strumienie, z powodu dużej turbulencji wody, emitują od 10 do 30 proc. dwutlenku węgla uwalnianego przez system rzeczny Ziemi. Dwutlenek węgla pochodzi głównie z węglanowych skał.
Góry pokrywają 25 proc. powierzchni Ziemi, a położone na ich terenie strumienie zawierają ponad jedną trzecią płynącej na planecie wody.
Rola tych wodnych cieków w globalnym obiegu dwutlenku węgla jest jednak słabo poznana. Naukowcy dotychczas skupiali się głównie na rzekach i strumieniach na małych wysokościach. Ostatnio jednak eksperci z francuskiej École Polytechnique Fédérale de Lausanne wraz z międzynarodową grupą specjalistów przeprowadzili pierwsze, szeroko zakrojone badania emisji dwutlenku węgla przez strumienie górskie. W ramach pracy przeanalizowali strumienie płynące w najważniejszych pasmach górskich świata.
Okazało się, że w przeliczeniu na jednostkę powierzchni, emitują one więcej CO2, niż ich odpowiedniki płynące niżej. Jedną z przyczyn są duże turbulencje szybko płynącej wody. Zatem choć górskie strumienie stanowią tylko 5 proc. powierzchni ziemskiej sieci rzecznej – to odpowiadają one za od 10 do 30 proc. jej emisji CO2.
Autorzy odkrycia posłużyli się badaniem opublikowanym niedawno w piśmie “Nature Geosiences”, według którego wymiana gazów na powierzchni górskich strumieni zachodzi – bagatela – 100 razy szybciej, niż wcześniej zakładano.
„Od kilku lat wiedzieliśmy, że słodkowodne ekosystemy emitują mniej więcej tyle samo CO2, ile pochłaniają oceany. Jednak nigdy wcześniej nie wykonaliśmy rygorystycznych badań roli niezliczonych górskich strumieni w ziemskim obiegu CO2. Do teraz obszar ten był aqua incognita” – podkreśla prof. Tom Battin, jeden z autorów publikacji, która ukazała się na łamach „Nature Communications”.
„Nasze nowe odkrycia wskazują tymczasem nowe ścieżki badań, które pomogą w zrozumieniu, skąd pochodzi cały dwutlenek węgla i jak w modelu jego obiegu możemy lepiej uwzględnić wysokie regiony świata” – dodaje specjalista.
Uzyskane wyniki sugerują, że uwalniany ze strumieni dwutlenek węgla pochodzi ze źródeł geologicznych. W licznych górskich regionach dominują bowiem skały węglanowe. Powstały one z elementów szkieletów morskich mikroorganizmów żyjących przed milionami lat, kiedy Ziemia była w większości pokryta oceanem.
Naukowcy zwracają jednocześnie uwagę na potrzebę przeprowadzenia długotrwałych badań górskich strumieni. Dopiero takie wyniki pozwolą lepiej zrozumieć ich rolę w zmianach klimatu.
„Dopiero zaczynamy odkrywać wpływ strumieni górskich na globalny obieg węgla. To ekscytujące czasy dla badań nad środowiskiem naturalnym” – mówi prof. Battin.
/Nauka w Polsce – PAP/
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
