Kalendarium historyczne – rocznica wydania aktu prawnego, na mocy którego w przedrozbiorowej Rzeczpospolitej zaczęła się reforma monetarna.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się początkom rządów króla Stanisława Augusta oraz sprawie kryzysu monetarnego.
August II Sas doprowadził do likwidacji polskich mennic (oprócz Gdańska i Torunia), a większość monet z czasów panowania jego i jego następcy, bito w Saksonii. Jak bardzo było to niebezpieczne dla Polski, przekonano się dopiero kilkadziesiąt lat później.
W czasie wojny siedmioletniej, Prusy pokonały Saksonię i zajęły niemal całą jej powierzchnię. W okupowanym Dreźnie, w ręce króla Fryderyka II dostały się polskie stemple mennicze, co pozwoliło mu zalewać Rzeczpospolitą fałszywą monetą zwaną efraimką. Swoją nazwę, bezwartościowe monety zyskały dzięki żydowskiemu bankierowi Fryderyka, który nazywał się Veitel Heine Ephraim.
Ephraim wybijał fałszywe polskie nominały w kilku mennicach pruskich, a podczas okupacji Saksonii, także w Dreźnie i Lipsku. Monety polskie prawidłowej jakości, Fryderyk kazał związanym z dworem berlińskim kupcom i szpiegom wychwytywać i przetapiać. Dzięki prusko-żydowskiej operacji menniczej, Berlin sfinansował część kosztów prowadzonej przez siebie wojny; w Rzeczpospolitej natomiast, nastąpiła galopująca inflacja i wzrost cen.
Pomimo kurczowego trzymania się rękawa carycy, nowy król Stanisław August postanowił przeprowadzić reformy i przynajmniej częściowo usprawnić funkcjonowanie państwa. Zaczął od zarzuconych w 1761 roku, reform monetarnych. W tym celu, 10 stycznia 1765 roku powołał specjalną komisję menniczą, która doprowadziła do otwarcia, nieczynnych od czasów króla Sobieskiego, mennic krajowych.
10 lutego 1766 roku, wydano uniwersał o monecie, który wprowadzał nowy standard złotego polskiego. Z obiegu wycofano wszystkie monety pochodzenia obcego, a zwłaszcza psujące rynek efraimki.
Reforma monetarna nie przyniosła pozytywnych skutków od razu, jednak stopniowo sytuacja gospodarcza kraju się poprawiała, a inflacja zmalała.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
