Historia

Kalendarium historyczne: 13 maja 1937 – pogrom w Brześciu nad Bugiem

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!

Kalendarium historyczne: rocznica zamordowania przez Żyda polskiego policjanta, co stało się przyczyną wybuchu rozruchów ulicznych w Brześciu nad Bugiem.

Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się kulisom tego wydarzenia.

Przyczyną wydarzeń z Brześcia nad Bugiem były konsekwencje ustawowego zakazu uboju zwierząt bez ich wcześniejszego ogłuszenia. Zakaz wszedł w życie 1 stycznia 1937 roku. Wyjątkiem od reguły były uboje dla celów religijnych, lecz wówczas należało uzyskać specjalne pozwolenie oraz nie wolno było sprzedawać pochodzącego z takiego uboju mięsa. Żydzi masowo łamali prawo, nie występując o pozwolenie oraz zabijając zwierzęta i spożywając co lepsze części ich ciał (karkówki, łopatki), natomiast pozostałe, zwłaszcza części zadnie, nielegalnie sprzedawali gojom.

13 maja 1937 starszy posterunkowy z Brześcia nad Bugiem Stefan Kędziora, po otrzymaniu donosu, dokonał przeszukania w chłodni rzezaka rytualnego Ajzyka Szczerbowskiego. Odnalazł w niej 10 cielęcych udźców pochodzących z nielegalnego (niezgłoszonego) uboju. Co więcej, były one przygotowane do sprzedaży gojom.

Podczas rekwizycji mięsa, policjant został zaatakowany i ugodzony w plecy nożem rytualnym przez syna rzezaka – Welwela Szczerbowskiego. Kędziora, sądząc, że napastnikiem jest Ajzyk, postrzelił go. Obaj trafili do szpitala miejskiego, gdzie Kędziora zmarł po niecałej godzinie.

Informacja o tym, że syn żydowskiego rzeźnika zamordował policjanta nożem rytualnym, szybko obiegła miasto. Doszło do wzburzenia polskiej ludności, ataków na Żydów oraz żydowskie sklepy. Słaba reakcja policji doprowadziła do rozszerzenia się zamieszek.

Późnym wieczorem do miasta przybyły posiłki z okolicznych posterunków. Pacyfikacja tłumów, które w uniesieniu rozbiły i okradły też kilka polskich sklepów, trwała aż do godziny 23.00.

W efekcie rozruchów splądrowano lokali handlowych i mieszkań. Rannych zostało 54 osób, w tym 50 Żydów. Oprócz polskiego policjanta, ofiarą śmiertelną był Boruch Zylberger, pracujący jako zegarmistrz.

Policja aresztowała 185 osób, z czego 16 było Żydami. 33 osoby zostały skazane na kary w zawieszeniu oraz więzienia od 6 do 10 miesięcy. Nie ustalono kto zabił żydowskiego zegarmistrza. Morderca polskiego policjanta – Welwel Szczerbowski ukrywał się, lecz został wydany władzom przez własną matkę. Stanął przed sądem i został skazany na karę śmierc, którą jednak złagodzono do poziomu dożywocia.

Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!