Rocznica dobrowolnego oddania się przez rotmistrza Witolda Pileckiego w niemieckie ręce.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się życiu i działalności Witolda Pileckiego, który na ochotnika poszedł do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.
Witold Wywodził się z polskiej rodziny represjonowanej za udział w powstaniu styczniowym. Był synem Juliana i Ludwiki z domu Osiecimskiej. Dzieciństwo spędził w Karelii, gdzie ojciec pracował jako leśnik. Odległość od Ojczyzny nie miała negatywnego wpływu na jego wychowanie, gdyż rodzice bardzo dbali o kultywowanie polskich tradycji i tożsamości narodowej.
Dzięki osłabieniu carskiego aparatu terroru, po rewolucji 1905 roku rodzina przeniosła się do Wilna. Witold podjął naukę w miejscowej szkole handlowej. Wstąpił tam do nielegalnego harcerstwa polskiego oraz założył kółko samokształceniowe. Po wybuchu I wojny światowej przeniósł się do Hawryłkowa na Białorusi, gdzie mieszkali jego krewni. Kontynuował naukę w mieście Orzeł, gdzie współtworzył Koło Polskie. Z czasem awansował w strukturach harcerskich.
Po rewolucji bolszewickiej próbował przedostać się do I Korpusu Polskiego generała Dowbor-Muśnickiego, jednak bez rezultatu. Udało mu się za to przekroczyć linię frontu niemieckiego i powrócić do Wilna. Na początku grudnia 1918 roku zaciągnął się do miejscowej samoobrony, by pod rozkazami generała Władysława Wejtko rozbrajać wycofujących się Niemców. Następnie wstąpił do oddziału kawalerii Jerzego Dąbrowskiego i walczył przeciwko bolszewikom, m.in. broniąc Grodna.
Wykazał się sporym bohaterstwem, gdy po rozkazie odwrotu wrócił za linie wroga po kilku kolegów z oddziału. W czasie ofensywy Tuchaczewskiego bił się na przedmieściach Warszawy. Po odparciu wroga brał udział w pozorowanym buncie Żeligowskiego, który skutkował zajęciem Wilna przez Polskę. Pod koniec wojny został zdemobilizowany.
W następnych latach chętnie brał udział w cyklicznych ćwiczeniach oficerów rezerwy. Ukończył kurs w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu oraz kontynuował przerwaną naukę szkolną. Zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Sztuk Pięknych na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie. Nie ukończył ich z powodu braku środków finansowych. Jego sytuacja polepszyła się, gdy w 1926 roku Pileccy odzyskali zastawiony wcześniej majątek rodzinny Sukurcze nieopodal Lidy. Witold zaczął nim zarządzać i pomimo znikomego doświadczenia okazał się świetnym gospodarzem.
Modernizował gospodarstwo oraz sprowadzał do niego nowoczesne metody uprawy i hodowli. Chętnie pomagał sąsiadom i wraz z nimi założył kółko rolnicze oraz mleczarnię, której został prezesem. Z własnej inicjatywy zorganizował lokalną strukturę Konnego Przysposobienia Wojskowego „Krakus”. W wolnych chwilach pisał wiersze oraz malował obrazy o tematyce religijnej. Był głęboko wierzącym katolikiem, co miało ogromny wpływ na wszystkie podejmowane przez niego decyzje. W 1929 roku ożenił się z nauczycielką Marią Ostrowską, z którą miał dwoje dzieci. Spokojne życie Pileckich przerwał wybuch II wojny światowej.
W kampanii wrześniowej Witold walczył jako dowódca szwadronu kawalerii, z którym zniszczył co najmniej 5 czołgów i 2 lub 3 niemieckie samoloty. Po klęsce przedostał się do Warszawy, gdzie współtworzył podziemną strukturę o nazwie Tajna Armia Polska. Gdy powstał pomysł wysłania kogoś do obozu Auschwitz w celu zorganizowania tam konspiracji oraz sporządzenia raportu dla rządu londyńskiego, Pilecki zgłosił się na ochotnika. Celowo pozwolił aresztować się w łapance z 19 września 1940 roku.
Podczas pobytu w obozie zagłady skrzętnie zbierał informacje o niemieckich zbrodniach oraz utworzył sprawną siatkę konspiracyjną, tzw. Związek Organizacji Wojskowej. Gdy na początku 1943 roku Niemcy odkryli część siatki, postanowili przewieść niektórych polskich więźniów do innych obozów. Wówczas Pilecki zdecydował się na ucieczkę. Opuściwszy Auschwitz zgłosił się do dowództwa AK z napisanym przez siebie raportem oraz żądaniem szturmu na obóz, w którym codziennie ginęły setki ludzi.
Jego raport przekazano do Londynu, natomiast ataku nie przeprowadzono z uwagi na zbyt silną załogę wroga oraz brak możliwości skutecznego ukrycia przez polskie podziemie tysięcy przetrzymywanych tam ludzi. Po odzyskaniu pełni sił Pilecki wstąpił do AK i został skierowany do prac nad powołaniem organizacji NIE, skierowanej przeciwko sowietom. Walczył jako oficer w powstaniu warszawskim. Po jego upadku dostał się do niewoli.
Trafił do oflagu w bawarskim Murnau i został oswobodzony przez Amerykanów z końcem kwietnia 1945 roku. Wstąpił do 2. Korpusu Polskiego we Włoszech, gdzie został wywiadowcą. Pod koniec 1945 roku wrócił do opanowanej przez komunistów Polski. Pracował pod przybranym nazwiskiem w wytwórni perfum. Jednocześnie zbierał informacje o sytuacji politycznej i gospodarczej, które następnie przekazywał przez łączników na Zachód.
Próbował reaktywować organizację NIE, jednak bez większego powodzenia. Napisał m.in. przepełnioną głębokim patriotyzmem i katolicyzmem odezwę Do działaczy młodzieżowych. UB wprowadziło do jego grupy swojego agenta – Leszka Kuchcińskiego, dawnego działacza Tajnej Armii Polskiej. Pilecki został aresztowany 8 maja 1947 roku. Trafił do więzienia mokotowskiego, gdzie był brutalnie torturowany. Pomimo tego nikogo nie zdradził.
Komuniści traktowali jego sprawę priorytetowo jako symbol ginącej epoki. Karykaturalny sąd skazał go na karę śmierci, którą wykonano przez strzał w tył głowy. Jego ciało pochowano w nieznanym miejscu, prawdopodobnie na warszawskiej „Łączce”.
Witold Pilecki był doskonałym żołnierzem i działaczem społecznym, który w swoim życiu realizował ideał Polaka katolika. W czasie II wojny światowej wykazał się nadludzką odwagą i poświęceniem dla sprawy polskiej, dobrowolnie udając się do obozu Auschwitz. Potem narażał życie w walce z komunistycznym reżimem przyniesionym do Polski na sowieckich bagnetach. Warto pamiętać, że swoją odwagę i determinację czerpał głównie z wiary katolickiej. Co szczególnie symboliczne, w czasie tzw. III RP blokowano odznaczenie go Orderem Orła Białego. Podobnie jak w przypadku Augusta Fieldorfa stali za tym zdrajcy Władysław Bartoszewski, Bronisław Geremek i Tadeusz Mazowiecki.
Co ciekawe, Bartoszewski został pochwycony w tej samej łapance do Auschwitz co Pilecki. Nie uciekł z obozu, lecz został z niego zwolniony “ze względów zdrowotnych”. Dwaj ludzie, dwa kompletnie różne życiorysy.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
