Historia

Kalendarium historyczne: 24 lipca 1920 roku – powstanie Rządu Obrony Narodowej

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!

Rocznica zaprzysiężenia Rządu Obrony Narodowej.

Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się okolicznościom towarzyszącym powołaniu pierwszego rządu Wincentego Witosa, znanego jako Rząd Obrony Narodowej.

Po klęsce misji dyplomatycznej premiera Władysława Grabskiego w Spa sytuacja w Polsce była dramatyczna. Amia Czerwona prowadziła ofensywę na całej szerokości frontu wschodniego i w szybkim tempie zbliżała się do stolicy. Lenin, czując wychłą wygraną, nie miał zamiaru pozostawić Polsce niezależności.

Tymczasem w Warszawie nastał kryzys polityczny. Na 24 lipca zaplanowano złożenie dymisji przez rząd Władysława Grabskiego. Wobec tego, dzień wcześniej Józef Piłsudski, pełniący funkcję Naczelnika Państwa, wezwał do siebie Witosa i powierzył mu misję sformowania nowego gabinetu.

Gdy przybył goniec, Witos pracował w swoim gospodarstwie w Wierzchosławicach. Planował rozrzucić obornik i zaorać pole.

-Nie omyliłem się, gdyż za parę minut przybył na pole oficer, z miną ogromnie poważną, a upewniwszy się, że ma ze mną do czynienia, oświadczył bardzo uroczyście, że przyjeżdża od Naczelnika Państwa, Piłsudskiego i ma jego rozkaz, żeby mnie natychmiast przywiózł do Warszawy – wspomniał sam zainteresowany.

Wybór Witosa jako nowego premiera był przemyślany. Potrzebna była osoba, która cieszyła się szerokim poparciem społecznym i mogła połaczyć ugrupowania lewicowe i prawicowe. Prezes PSL doskonale spełniał to kryterium.

Kilka godzin po przyjeździe do Warszawy, Witos ustalił z Piłsudskim skład nowego rządu. Weszli do niego m.in.: Ignacy Daszyński z Polskiej Partii Socjalistycznej (wicepremier), Eustachy Sapieha ze Związku Ludowo-Narodowego (minister spraw zagranicznych), Leopold Skulski z Narodowego Zjednoczenia Ludowego (minister spraw wewnętrznych) i Kazimierz Bartel  z Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” (minister kolei żelaznych).

24 lipca wystawiono nominacje i ogłoszono powstanie nowego rządu. W obliczu bolszewickiego zagrożenia, koalicyjny gabinet poparły wszystkie kluby poselskie. Został nazwany Rządem Obrony Narodowej.

Program rządu obejmował trzy zasady: obronę państwa, zakończenie wojny oraz zawarcie sprawiedliwego i trwałego pokoju. Ponadto rząd deklarował wcielenie w życie reform uchwalonych przez Sejm, ukrócenie nadużyć administracji oraz wymuszenie posłuchu dla prawa. Jednocześnie rząd wzywał społeczeństwo do koniecznych ofiar. Żądał karności, spokoju i posłuchu, jako gwarancji bezpieczeństwa i zwycięstwa.

Rząd był atakowany – co nie powinno dziwić- przez skrajnie lewicową, Komunistyczną Partię Robotniczą Polski. Ta liczyła na zwycięstwo bolszewików i na przejęcie władzy w kraju przez Polski Rewolucyjny Komitet, tzw. Polrewkom z Julianem Marchlewskim na czele, który bolszewicy utworzyli 23 lipca 1920 roku.

Na grafice poglądowej: Wincenty Witos i Ignacy Daszyński.

Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!