“Zemsta Ludu” były spadkobierczynią Komitetu Narodowego Polskiego, który faktycznie przestała działać po interwencji rosyjskiego ambasadora, w wyniku której władze francuskie usunęły z Paryża polskich konspiratorów. Głównym inspiratorem powstania nowej organizacji był pułkownik Józef Zaliwski, jeden z współtwórców Sprzysiężenia Piotra Wysockiego i dowódca powstańczego oddziału tak zwanych “Kurpików ostrołęckich”. Oddział ten działał w Puszczy Kurpiowskiej, gdzie skutecznie atakował rosyjskie linie zaopatrzeniowe.

Wśród przywódców “Zemsty Ludu” znaleźli się także Walenty Zwierkowski i Stanisław Worcell. Konspiratorzy, powiązani z masonerią rewolucyjną (węglarstwo) planowali jak najszybciej wywołać kolejne powstanie, ponownie na terenie zaboru rosyjskiego. Termin wyznaczono na wiosnę 1833 roku. Partyzantom miał przewodzić doświadczony w postaniu listopadowym pułkownik Zaliwski.

Po zwycięskim zrywie rewolucyjnym, “Zemsta Ludu” planowała wprowadzić w Polsce ustrój republikański wzorowany na Stanach Zjednoczonych, a prawa obywatelskie miały przysługiwać ogółowi społeczeństwa. Zamierzano również uwłaszczyć chłopów i przekazać im ziemię na własność. To właśnie chłopi mieli stanowić trzon armii powstańczej.

Konspiracja zakończyła się bardzo szybko. Do kraju wysłano z Francji instruktorów, którzy mieli szkolić przyszłych partyzantów. Ci zostali błyskawicznie aresztowani w wyniku połączonych działań policyjnych państw zaborczych. Skazano ich na śmierć albo zesłanie na Sybir. Sam pułkownik Zaliwski został zatrzymany przez Austriaków i skazany na karę śmierci, którą zamienioną na 20 lat więzienia w twierdzy Kufstein. Po amnestii w 1848 roku wyjechał ponownie do Paryża, gdzie działał w Towarzystwie Demokratycznym Polskim.

Na grafice poglądowej: Józef Zaliwski w mundurze armii Królestwa Polskiego.

Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.