Historia

Kalendarium historyczne: 29 września 1484 roku – umiera Jan z Dukli

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!

Rocznica śmierci Świętego Jana z Dukli, patrona Lwowa oraz polskiego rycerstwa.

Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się ostatniemu etapowi polsko-krzyżackiej Wojny Trzynastoletniej.

Św. Jan urodził się ok. 1414 roku w rodzinie mieszczańskiej z Dukli na podkarpaciu. Informacje o jego młodości zawarte są wyłącznie w legendach i miejscowej tradycji – brak na ten temat źródeł historycznych. Jeden z przekazów głosi, że już od wczesnych lat Jan prowadził życie pustelnicze w pobliskich lasach u stóp góry zwanej Cergową.

Nieznane są przyczyny, dla których Jan postanowił wstąpić do franciszkanów konwentualnych w Krośnie. Najprawdopodobniej zdecydował się na to ok. 1434-1440 r., kiedy miał już 25-30 lat. Odbył tam studia kanoniczne i został wyświęcony na kapłana (prezbitera). Niemal od razu został powołany na urząd kaznodziei. Przez wiele lat był również przełożonym klasztoru w Krośnie i we Lwowie, aż w końcu został wybrany kustoszem całego okręgu lwowskiego.

W połowie XV w. we Lwowie został założony konwent obserwantów, czyli franciszkanów reguły obostrzonej (zwanych również bernardynami). Jan z Dukli bacznie obserwował ich życie oraz działalność i postanowił w pewnym momencie do nich wstąpić. Bernardyni przyjęli go bez wahania. Było to prawdopodobnie w roku 1463. W konwencie Jan spędził 21 lat, następnie udał się na krótki okres do Poznania i wrócił do Lwowa, aby tam spędzić resztę życia jako kaznodzieja i spowiednik.

W ostatnich latach przed śmiercią utracił wzrok. Do ślepoty dołączyła się ponadto choroba bezwładu nóg. Nadal jednak prowadził życie ascetyczne i wykonywał po dawnemu obowiązki zakonne. Długie godziny spędzał na czuwaniach i modlitwach – zasłynął jako wielki czciciel Matki Bożej.

Jan z Dukli zmarł w opinii świętości 29 września 1484 roku. Pochowano go w kościele klasztornym we Lwowie. Już w trzy lata po jego śmierci obserwanci wystarali się u papieża, Innocentego VIII, o zezwolenie na tzw. „podniesienie ciała”, co było równoznaczne z pozwoleniem na oddawanie mu czci publicznej.

Akt podniesienia miał jednak miejsce dopiero w 1521 r. Grób Jana z Dukli był nawiedzany nie tylko przez katolików, ale również prawosławnych i Ormian. Przybywali do niego także  monarchowie: Jan Kazimierz, Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan III Sobieski. Wstawiennictwu Jana przypisywano ocalenie Lwowa w  1648 r. w czasie oblężenia przez Bohdana Chmielnickiego.

Jan z Dukli został ogłoszony błogosławionym przez papieża Klemensa XII w roku 1733, natomiast kanonizacji dokonał w Krośnie papież Jan Paweł II podczas swojej wizyty w dniu 10 czerwca 1997 r. Wspomnienie św. Jana Kościół katolicki obchodzi 8 lipca. Jego relikwie znajdują się w rodzinnej Dukli.

W ikonografii św. Jan z Dukli przedstawiany jest w habicie zakonnika, czasami jako niewidomy. Jego atrybutem są promienie światła. Papież Klemens XII ogłosił św. Jana z Dukli patronem Korony oraz Litwy. Obecnie uważany jest za patrona archidiecezji przemyskiej, Lwowa oraz dawnego rycerstwa polskiego.

Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.

Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!