Siłom wspieranego przez Turcję Rządu Porozumienia Narodowego nie udało się zdobyć bazy lotniczej Al-Watiya, pozostającej pod kontrolą LNA. Sytuacja pozostaje niejasna, bowiem komunikaty, które docierają do nas z pola bitwy, są nie tylko nieprecyzyjne, ale też w wielu punktach ze sobą sprzeczne.
Jak informuje The Libya Observer, atak poprzedzony został huraganowym ostrzałem artyleryjskim i nalotami lotniczymi, po czym o świcie co najmniej 500 pojazdów wojskowych ruszyło do natarcia…
Zasadnicze uderzenie prowadzone było od północy. Oddziały GNA zdołały najpierw przełamać pozycje przeciwnika znajdujące się w odległości ok. 15 – 20 km na północ od bazy Al-Watiya, następnie pokonały odległość dzielącą je od samej bazy, by w końcu wedrzeć się na jej teren, co ilustrują zamieszczone w mediach społecznościowych zdjęcia i filmy.
من داخل قاعدة #الوطية تصوير موثق يظهر فيه يظهر #تريس_البركان بجانب دشمات العدو وآلياتهم المحترقة داخل حدود القاعدة ..
الله أكبر ولله الحمد ?゚ヌᄒ✌? pic.twitter.com/f89lCVgNtb
— faraj Saleh? (@x_faraj_cr7) May 5, 2020
Później jednak zostały one z terenu bazy wyparte, przy czym nie jest jasne, czy zdołały się one utrzymać w jakiejś niewielkiej odległości od bazy, czy też wycofały się na pozycje wyjściowe – doniesienia na ten temat są sprzeczne.
بعض الغنائم التي غنمها الجيش الليبي في قاعده #الوطية ?¬ワフ?゚ヌᄆ? pic.twitter.com/FAKLDdiQW8
— ابراهيم قصودة ?゚ヌᄒ?゚ヌᆰ (@EbrahimGasuda) May 5, 2020
Mowa jest też o ogromnych stratach po obu stronach. Wśród kilkudziesięciu poległych żołnierzy GNA ma być trzech ważnych dowódców. Z kolei po stronie LNA ponoć zabity został między innymi dowódca obrony bazy Al-Watiya.
„Dowódca obrony Al-Watiya z terrorystycznej milicji Haftara, Osama Meseik, został zabity podczas ataku sił rządowych na bazę” – poinformowała libijska Al-Ahrar TV.
ترجل الفارس #الرائد : « أسامة مصيك » آمر حماية قاعدة #الوطية_الجوية عن صهوة جواده مقبلاً غير مدبر شاهدا على هزيمة #معاتيه__التُرك على أعتاب القاعدة إثر استهداف طيرانهم المسير أثناء انسحابهم من محيط القاعدة بعد تكبِيدهم خسائر كبيرة .
نسأل الله أن يتقبله في الشهداء . pic.twitter.com/i9B4R9uC9S
— غصة الخوارج (@LiBya_73) May 5, 2020
Przypomnijmy, że stojący na czele Libijskiej Armii Narodowej (LNA) feldmarszałek Chalifa Haftar, były generał armii Kadafiego, który później dołączył do buntu przeciwko niemu, początkowo kontrolował wschodnią część kraju, przede wszystkim wybrzeże, z głównym ośrodkiem w Bengazi. Na początku 2019 roku przejął kontrolę nad bogatą w ropę pustynią na południu kraju, a 4 kwietnia ruszył ze swymi wojskami na Trypolis, pozostający pod kontrolą rządu, na którego czele stoi Faiz Saradż. Wiosenna ofensywa wojsk Haftara została jednak zatrzymana, przy czym istotną rolę w jej powstrzymaniu odegrały wprowadzone do walki tureckie drony uderzeniowe, obsługiwane przez personel turecki.
W toczącej się wojnie Turcja konsekwentnie wspiera rząd w Trypolisie (GNA), a Rosja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Egipt i Arabia Saudyjska wspierają armię Chalify Haftara (LNA).
9 grudnia prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan powiedział w państwowej tureckiej telewizji TRT, iż Turcja jest gotowa do wysłania swych wojsk do Libii, a 12 grudnia dowódca Libijskiej Armii Narodowej (LNA) feldmarszałek Chalifa Haftar w przemówieniu nadawanym przez telewizję Al Arabiya wezwał swoje siły do podjęcia rozstrzygającego natarcia na centrum Trypolisu, dodając, że będzie to „ostateczna bitwa” o stolicę.
5 stycznia prezydent Recep Tayyip Erdogan poinformował w transmitowanym na żywo wywiadzie telewizyjnym, że Turcja rozpoczęła rozmieszczanie swoich żołnierzy w Libii, dochowując – jak zaznaczył – obietnicy wsparcia rządu w Trypolisie. W kolejnych dniach do Libii przybywali protureccy bojownicy z Syrii, a pod koniec stycznia zaczęły pojawiać się doniesienia o przerzucie okrętami i statkami transportowymi dużej ilości tureckich żołnierzy i sprzętu do Libii. W dalszym ciągu jednak to w rękach sił Haftara była inicjatywa…
Libijska Armia Narodowa zdobyła Syrtę wraz z pobliskim portem lotniczym
Porozumienie o zawieszeniu broni w Idlibie, podpisane przez prezydentów Rosji i Turcji w Moskwie w dniu 5 marca br., upokarzające dla Erdogana tak w treści, jak i w formie, rozwiązało mu ręce w kwestii libijskiej. W tej sytuacji mógł on skupić się wyłącznie na tym teatrze działań.
Nic dziwnego, że Zjednoczone Emiraty Arabskie podjęły działania, by storpedować tamto porozumienie i doprowadzić do wznowienia walk w Idlibie. W dniu, w którym Recep Tayyip Erdogan podpisywał z Władimirem Putinem owo porozumienie, następca tronu ZEA Mohammed ibn Zajid wysłał swojego przedstawiciela Tahnuna ibn Zajida do Damaszku, gdzie spotkał się on z prezydentem Syrii Baszarem al-Asadem. Książę Mohammed zaoferował Syryjczykom spore pieniądze, jeśli ci zdecydują się kontynuować ofensywę w Idlibie.
Asad zażądał 5 miliardów dolarów, ostatecznie książę Mohammed ibn Zajid zgodził się dać mu 3 miliardy, przy czym jeszcze tego samego dnia została przelana pierwsza rata. Ale Rosjanie nie chcieli słyszeć o zerwaniu porozumienia z Turcją. Do Damaszku udał się rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu, który przekazał stanowisko Putina al-Asadowi.
W tej sytuacji Erdogan mógł wznowić przerzut tureckich wojsk i syryjskich bojowników do Libii. Mimo to jeszcze na początku kwietnia Libijska Armia Narodowa wieściła rychłe zwycięstwo. Oto mapa, którą zamieszczono na stronie LNA w dniu 5 kwietnia br. (na zielono – GNA, na czerwono – LNA):
Wypada jednak w tym miejscu zaznaczyć, że tak naprawdę rozległe części południowej Libii pozostawały i pozostają pod kontrolą lokalnych milicji i związków plemiennych, a tereny pustynne w sporej części znajdują się poza jakąkolwiek kontrolą.
Ale oto 13 kwietnia, z samego rana libijskie siły rządowe, wspierane przez tureckie drony uderzeniowe, przystąpiły do zakrojonej na szeroką skalę ofensywy w rejonie na zachód od Trypolisu. Na pierwszy ogień poszło miasto Surman…
Poprzedzone intensywnymi atakami lotnictwa natarcie na leżące 60 km na zachód od Trypolisu miasto Surman zakończyło się jego zdobyciem. Z kolei wspierane przez tureckie drony uderzeniowe formacje GNA skierowały się na miasto Sabrata, które również wkrótce znalazło się w ich rękach.
Klęska sił Haftara była całkowita. Formacje protureckie zdobyły ogromną ilość sprzętu – mowa jest między innymi o dziesięciu czołgach. Zresztą już w toku walk o Surman w ręce sił GNA miały wpaść dwie haubcie, dwie wieloprowadnicowe wyrzutnie rakietowe Grad, dwa pojazdy pancerne oraz liczne pickupy z zainstalowanymi na nich działkami bądź karabinami maszynowymi.
Nie zatrzymując natarcia, formacje GNA zdobyły najpierw miasto Al-Ajaylat, zbliżając się do obleganego przez siły LNA miasta Zuwara, którego załoga również poczęła aktywnie sobie poczynać, zdobywając miasto Rakdalin.
Następnie siły rządowe zdobyły miasto Al-Dżumajl, a w końcu utracone 20 dni wcześniej miasto Zaltan, po czym dotarły one do granicy tunezyjskiej… W ten sposób cały pas wybrzeża na zachodzie kraju znalazł się w rękach sił GNA.
Z kolei oddziały GNA ruszyły na region Al-Assa, a następnie w kierunku bazy lotniczej Al-Watiya, dokąd wycofały się resztki jednostek LNA z miast zachodniego wybrzeża.
Posuwając się wzdłuż granicy z Tunezją formacje GNA wkrótce połączyły się z enklawą pozostającą pod kontrolą sił rządowych w rejonie miast Nalut i Dżadu, po czym podjęły próbę zamknięcia pierścienia okrążenia wokół zgrupowania wojsk Haftara z ośrodkiem wokół bazy Al-Watiya. oddziały LNA, nie chcąc dopuścić do zamknięcia pierścienia okrążenia przeprowadziły uderzenia z użyciem dronów na siły GNA w mieście Dżadu.
W rejonie bazy Al-Watiya, jednej z największych baz lotniczych w Afryce, znalazło się tymczasem duże zgrupowanie wojsk LNA, liczące prawdopodobnie kilka tysięcy żołnierzy. Podobno byli tam doradcy wojskowi – rosyjscy i francuscy, a także ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Mieli tam być też Rosjanie z formacji wagnerowskich, a nadto najemnicy z krajów afrykańskich.
Wydaje się, że próby zamknięcia pierścienia okrążenia nie zostały uwieńczone powodzeniem, choć takie informacje pojawiły się w mediach. Przeciwko temu zdają się świadczyć doniesienia źródeł protureckich z 25 kwietnia, iż część oddziałów LNA broniących się w rejonie bazy lotniczej Al-Watiya miała wycofać się do Ridżban i Az-Zintan. Oznaczałoby to bowiem, że – wbrew wcześniejszym doniesieniom – siłom GNA nie udało się w pełni zamknąć pierścienia okrążenia wokół zgrupowania wojsk LNA w rejonie bazy lotniczej Al-Watiya.
Do sieci trafiły zdjęcia i filmy, na których możemy zobaczyć kolejne formacje GNA ściągające w rejon bazy Al-Watiya. Ciągnęły tam między innymi pododdziały 2 Dywizji Zachodniego Korpusu z Zuwary. Od południa przybywały kolumny wojskowe z miast Nalut i Dżadu.
سرايا الفرقة الثانية التابعة للمنطقة العسكرية الغربية #زوارة تقوم بدورية اليوم الخميس الموافق 2020/04/16 في المناطق والمدن المجاورة للمساهمة في فرض الأمن وتفقّد التمركزات العسكرية الجديدة.
الدورية تضمنت مدن ومناطق #العجيلات، #الطويلة، #الجميل، #رقدالين، #زلطن. #ليبيا pic.twitter.com/zJJol9e8is
— ابراهيم قصودة 🇱🇾🇾🇪 (@EbrahimGasuda) April 16, 2020
W ciągu nocy z 17 na 18 kwietnia napływały informacje o intensywnym bombardowaniu pozycji LNA w bazie i w rejonie bazy Al-Watiya. Równocześnie miały ponoć trwać rozmowy na temat jej poddania. Coraz śmielej też poczęły poczynać sobie formacje GNA na innych kierunkach.
Gdy wszyscy oczekiwali komunikatu o szturmie bądź kapitulacji bazy Al-Watiya, poinformowano o rozpoczęciu operacji na innym kierunku – na południowy-wschód od Trypolisu, na miasto Tarhuna…
Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Güçleri, Tarhuna şehrine yönelik bir askeri operasyon başlatıldığını duyurdu. pic.twitter.com/AUcX1xKukg
— TESKİLAT HABER (@tteskilathaber) April 18, 2020
Źródła tureckie podawały, iż nacierające oddziały poczyniły spore postępy, biorąc do niewoli ponad 100 bojowników LNA schwytanych wraz z około pół tuzinem pick-upów uzbrojonych w karabiny maszynowe, 4 czołgami i 1 haubicą.
بعد أن تخرج #ترهونة بإذن الله من قبضة #حفتر ومرتزقة #MBZ سنغرد عن الأخطاء الاستراتيجية لميليشياته والتي تسبب بسقوطها بهذا الشكل المفاجئ والسريع
— جنـرال الخليج (@QATARTEAM) April 18, 2020
Zdobycie przez siły Rządu Porozumienia Narodowego (GNA) Tarhuny postawiłoby w bardzo trudnym położeniu jednostki LNA, które zaangażowane są w walce o południowe dzielnice Trypolisu, którym to w efekcie groziłoby okrążenie. Zresztą ewidentnie taki był cel wyprowadzonych 18 kwietnia rano zbieżnych uderzeń…
źródła tureckie i libijskie media prorządowe pokazały szereg filmów z jeńcami wziętymi w trakcie trwającego od wczesnych godzin rannych natarcia, o czym już informowaliśmy:
Turcy pokazali jeńców wziętych do niewoli w toku ofensywy na Tarhunę
Pokazano też czołgi, które miały zostać zdobyty w trakcie tych walk. Oto jeden z nich:
– UMH askerlerince bugün ele geçen T-55A AMT
– T-55A MBT captured by GNA soldiers today. pic.twitter.com/klbxUgsO8Z
— COIN_TR (@ddsgf9876) April 18, 2020
18 kwietnia późnym wieczorem pojawiły się doniesienia o skutecznym kontrataku oddziałów LNA, które miały odepchnąć nacierające oddziały, aczkolwiek nieznacznie. Miano przy tym zadać oddziałom rządowym dość duże straty w zabitych i wziętych do niewoli – zdjęcia i filmy z zabitymi i wziętymi do niewoli żołnierzami GNA, a także ze zniszczonym sprzętem zalały internet. 19 kwietnia przez cały dzień obydwie strony zapewniały o swoich sukcesach, ale tak naprawdę żadnej ze stron nie udało się poczynić postępów terenowych. Natarcie na Tarhunę załamało się…
Ale to wciąż w rękach sił GNA znajdowała się inicjatywa. 2 maja Rada Wojskowa Murzuku wraz z podległymi jej brygadami złożyła deklarację lojalności wobec wspieranego przez Turcję libijskiego Rządu Porozumienia Narodowego. Zarazem wezwała ona „synów południa walczących w szeregach milicji Haftara, aby powrócili na swoją ojcowiznę i nie kontynuowali walki z braćmi w niesprawiedliwej wojnie prowadzonej przez szaleńca u władzy”.
شاهد | المجلس العسكري مرزق: نبارك انتصارات بركان الغضب ونرفض أي انقلاب عسكري على السلطة الشرعية المتمثلة في حكومة الوفاقhttps://t.co/OWP33qvulg
— Libya Alahrar TV – قناة ليبيا الأحرار (@libyaalahrartv) May 2, 2020
Deklaracja ta stanowiła spory cios dla feldmarszałka Chalify Haftara. Do tego niedługo potem także władze miasta Sabha, leżącego w odległości ok. 100 km w kierunku północno-wschodnim od oazy Murzuk, złożyły deklarację lojalności wobec Rządu Porozumienia Narodowego (GNA).
Ostatnie porażki wojsk feldmarszałka Chalify Haftara skłoniły wkrótce niektórych dowódców oddziałów z południowo-zachodniej Libii do zmiany frontu.
4 maja bojownicy LNA z Aubari ogłosili zamiar odzyskania południa Libii „ze szponów milicji Haftara, który od lat sieje śmierć i zniszczenie”. W wydanym oświadczeniu bojownicy z Aubari zażądali od Rady Prezydenckiej wsparcia celem utworzenia sił bezpieczeństwa, które doprowadziłyby do odzyskania południa.
#عاجل | ثوار #أوباري يعلنون رفضهم لانقلاب #حفتر ويطالبون الرئاسي بدعمهم لاستعادة الجنوب من ميليشيات حفتر pic.twitter.com/OlZJI1lfJN
— Libya Alahrar TV – قناة ليبيا الأحرار (@libyaalahrartv) May 4, 2020
Kilkanaście minut później podobne oświadczenie wydali bojownicy z Ghat, miasta w południowo-zachodniej Libii, w oazie na Saharze, leżącego tuż przy granicy z Algierią, ok. 100 km na zachód od oazy Aubari.
#عاجل | غرفة عمليات ثوار #غات: نؤكد دعمنا الثابت لثورة 17 فبراير ونستنكر محاولات #حفتر تقويض المسار الديمقراطي والسيطرة على مفاصل الدولة pic.twitter.com/SdgfRvSvTC
— Libya Alahrar TV – قناة ليبيا الأحرار (@libyaalahrartv) May 4, 2020
Wojciech Kempa
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!