17 grudnia 2019 roku w Domu Polonii im. profesora Andrzeja Stelmachowskiego w Warszawie odbyła się konferencja naukowa pt. „Polacy na Syberii od XIX do XXI w”. Jej organizatorem było Centrum Wiedzy o Polonii Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Wśród licznych prelegentów, obok znanych naukowców zajmujących się tą tematyką, głos zabrali przedstawiciele młodego pokolenia badaczy.
W polskiej świadomości Syberia kojarzy się jako miejsce związane z martyrologią polskiego narodu w związku z licznymi zrywami niepodległościowymi, jakie podejmowali nasi przodkowie, aby zrzucić z siebie jarzmo niewoli. Mało jednak osób zdaje sobie sprawę, że Syberia stanowiła również miejsce dobrowolnego osadnictwa Polaków szukających tam szans na zrobienie kariery, majątku i stabilizację, co było praktycznie niemożliwe na ziemiach polskich zagarniętych przez Rosję.
Obrady otworzył prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski, który przedstawił zadania stojące przed Centrum oraz Stowarzyszeniem i ukazał dotychczas zrealizowane projekty badawcze i popularyzujące wiedze o Polakach rozsianych na świecie. Po nim głos zabrał prof. dr. hab. Zbigniew Wójcik przewodniczący Komisji Badań nad Historią Syberii Komitetu Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk. W swoim przemówieniu ukazał ośrodki badawcze w Polsce, które pochylają się nad tematyką przewodnią konferencji, dr Karolina Kondracka z PAN mówiła o polskich badaniach w Jakucji na przełomie XIX i XX w.
Wśród wyróżniających się referatów należy wspomnieć wystąpienie m.in. dr. hab. prof. uczelni Sergiusza Leończyka (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), który przedstawił referat pt. „Dobrowolne osadnictwo Polaków na Syberię na przełomie XIX-XX w. Włościanie, robotnicy, kolejarze, inteligencja”. Na uwagę zwróciły dwa wystąpienia dr. Eugeniusza Siemionowa, reprezentującego Wschodnio-Syberyjski Państwowy Instytut Kultury w Ułan Ude pt. „Miejsce katorgi na Zabajkalu w XIX wieku” oraz „Działalność gospodarcza polskich zesłańców na Zabajkalu w drugiej połowie XIX wieku”. O losach zesłańców mówili także dr hab. Jolanta Załęczny, Krzysztof Zabierek i Paweł Kosieradzki.
W dalszych referatach poruszona została tematyka m.in. muzyki i folkloru polskiego na Syberii XIX-XXI w. (dr Artem Chernyshev – nauczyciel historii w XXXIX Liceum im. Lotnictwa Polskiego w Warszawie), losów oraz liczebności polskich oddziałów wojskowych na Syberii (prof. dr. hab. Adam Dobroński i dr Jan Wiśniewski).
Konferencja okazała się wspaniałym sposobem na ukazanie losów Polonii na terenie Syberii, z jednej strony czerpiąc z zasobów mało znanych historycznych kart naszej Ojczyzny związanych z Syberią, a z drugiej strony ukazując odradzające się po okresie komunizmu życie Polonii na Syberii. Wszystkich zainteresowanych tą tematyką zachęcam do zapoznania się z publikacją pokonferencyjną, która ukaże się w najbliższych tygodniach.
Krzysztof Żabierek
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
