Jak zawiadamia portal kresy.pl podczas wizyty w Polsce, Prezydent Republiki Litewskiej Dalia Grybauskaitė otrzymała od prezydenta Andrzeja Dudy najwyższe polskie odznaczenie państwowe, Order Orła Białego. Według Dudy, miało to być symboliczne odznaczenie państwa litewskiego, jednak relacje strony litewskiej mówią, że order otrzymała właśnie Grybauskaitė.
W czwartek prezydent Republiki Litewskiej Dalia Grybauskaitė rozpoczęła swoją oficjalną, dwudniową wizytę w Polsce. Została powitana na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę. Później oboje rozmawiali „w cztery oczy”, a następnie odbyły się rozmowy polsko-litewskich delegacji pod przewodnictwem obu Prezydentów.
Podczas wspólnej konferencji prasowej prezydent Duda powiedział, że jego zdaniem nastąpiło wyraźne zbliżenie pomiędzy Polską i Litwą oraz, że polepszyła się „atmosfera społeczna”, co tworzy grunt dla dalszych zmian, w tym także prawnych.
Według relacji IAR, Duda powiedział też, że dla symbolicznego podkreślenia znaczenia dobrej współpracy między obu krajami, „Polska i Litwa nadały sobie wzajemnie najwyższe odznaczenia państwowe”.
– Przekazałem pani prezydent Order Orła Białego w symbolicznym geście odznaczenia Republiki Litewskiej poprzez ręce Pani prezydent, a Pani prezydent przekazała mi najwyższy order Litwy, żeby odznaczyć nim symbolicznie Polskę – powiedział Andrzej Duda. Podkreślił, że według niego jest to ważne i tak należy postępować. – Wierzę, że te działania i tego typu gesty przyczyniają się każdego dnia do poprawy relacji. Chciałbym, żebyśmy dalej tak działali
Polski prezydent wyraził też nadzieję, że umacniająca się współpraca polsko-litewska zaowocuje „poszerzeniem funkcjonowania mniejszości polskiej na Litwie”. Podkreślił przy tym, że do budowania gruntu pod zmiany prawne przyczynia się coraz lepsza „społeczna atmosfera”, mając na myśli stosunek Polaków do Litwy i Litwinów oraz Litwinów do Polski i Polaków.
Należy zaznaczyć, że informacji o nadaniu Republice Litewskiej czy też Dalii Grybauskaitė Orderu Orła Białego brak w oficjalnych relacjach z wizyty prezydent RL na stronach KPRP. Nie ma też o tym mowy w relacji PAP. Osoba zajmująca się obsługą medialna wizyty Grybauskaitė na pytania w tej sprawie potwierdziła, że doszło do wręczenia jakiegoś odznaczenia, bez sprecyzowania i odesłała redakcję Kresy.pl do Kancelarii Prezydenta.
Inaczej sprawa ta wygląda po stronie litewskiej. Na anglojęzycznej wersji językowej strony Kancelarii Prezydent RL poinformowano o wzajemnym nadaniu najwyższych odznaczeń państwowych. Jednak według oficjalnej relacji strony litewskiej, Order Orła Białego otrzymała nie Litwa jako państwo, ale prezydent Grybauskaite.
„Prezydenci nadali sobie wzajemnie [dosł. wymienili się – red.] najwyższe odznaczenia państwowe. Prezydent Polski został odznaczony Orderem Witolda Wielkiego ze Złotym Łańcuchem. Litewska prezydent otrzymała Order Orła Białego” – czytamy na stronie Prezydenta RL.
Ponadto, w czwartek wieczorem o tym fakcie informowało już kilka mediów litewskich, w tym serwisy 15min.lt oraz „Lietuvos žinios”.
Nieoficjalne informacje o tym, że Grybauskaite może otrzymać Order Orła Białego pojawiły się już wcześniej. Te niepotwierdzone wówczas doniesienia skomentował m.in. historyk i publicysta Leszek Żebrowski.
„Prezydent Litwy to Dalia Grybauskaitė – sowiecka komunistka do 1990, w l. 80-tych wykładała ekonomię polityczną w Wyższej Szkole Partyjnej w Wilnie; w 1983 ukończyła studia ekonomiczne na Uniwersytecie Leningradzkim, a w 1988 uzyskała stopień kandydata nauk ekonomicznych (odpowiednik stopnia doktora) w Akademii Nauk Społecznych przy KC KPZR w Moskwie. Następnie nastajaszcza Litwinka jak się patrzy. Teraz otrzyma Order Orła Białego. Za odpowiednią, „życzliwą” postawę wobec polskiej mniejszości? Ale to ucieszy Polaków na Litwie!” – skomentował na Facebooku Żebrowski.
Jak przypomina portal kresy.pl Dalia Grybauskaite jest znana m.in. ze swoich krytycznych wypowiedzi pod adresem Polaków z Litwy, a także ich politycznych reprezentantów. W 2011 roku w rozmowie z Litewskim Radiem wyraziła wątpliwości co do lojalności litewskich Polaków. Przypomniała, że artykuł o lojalności mniejszości narodowych „jest fundamentalnym artykułem” traktatu polsko-litewskiego. – Próbując skłócić Litwę i Polskę niektórzy usiłują pominąć zasadę lojalności mniejszości narodowych wobec państwa, które dane mniejszości zamieszkują – mówiła litewska prezydent. Jej zdaniem, żaden naród czy państwo nie będzie tolerowało wtrącania się do swoich spraw wewnętrznych. „Przypominam, że przedstawiciele mniejszości narodowych są przede wszystkim obywatelami Litwy, a to oznacza, że ich obowiązują litewskie ustawy”– zaznaczyła prezydent. Dalia Grybauskaite oświadczyła wówczas, że Litwa i Polska nie podpisały żadnego odrębnego porozumienia w sprawie pisowni nazwisk. – Nie ma żadnej podstawy prawnej, by sądzić czy przypuszczać, że coś konkretnie zostało obiecane. Jeżeli tak się stało w trakcie rozmów czy kontaktów osobistych, to traktowanie tego jako zobowiązania państwowego nie byłoby poprawne – podkreśliła. Przypomnijmy, że traktat polsko-litewski przewiduje podpisanie umowy dwustronnej o pisowni imion i nazwisk w dokumentach Litwinów w Polsce i Polaków na Litwie; RL konsekwentnie nie wywiązuje się z tej umowy.
W czerwcu 2013 roku litewska prezydent skrytykowała ówczesny rząd Litwy, w skład którego wchodzili przedstawiciele Polaków, za wyrażenie zgody na ułatwienia dla Polaków zdających egzamin maturalny z języka litewskiego. W dorocznym orędziu o stanie państwa prezydent powiedziała też, że Polacy na Litwie wysuwają teraz inne żądania, które zagrażają jedności państwa.
W 2014 roku Grybauskaite w rozmowie z PAP nazwała sprawę dwujęzycznych tablic na Wileńszczyźnie „zbyt delikatną” z uwagi na mniejszość rosyjską w krajach bałtyckich:
„Chcę przypomnieć, że jest to bardzo delikatna (kwestia) nie tylko z uwagi na mniejszość polską, ale też i mniejszość rosyjską. W tych okolicznościach musielibyśmy wprowadzić także język rosyjski w niektórych naszych rejonach, i proszę wyobrazić sobie sytuację na Łotwie i w Estonii. Chcę zapytać – czy Polacy chcieliby, żeby połowa Rygi była w języku rosyjskim? (…) Chcę, by wasi politycy, i także polskie społeczeństwo, zrozumiało, iż jest to wciąż zbyt delikatna kwestia. Nie chodzi o mniejszość polską, a o ochronę naszego języka i naszych terytoriów przed pewnymi innymi sąsiadami, zwłaszcza teraz – przed sąsiadem, który jest dość nieprzyjemny i nieprzewidywalny”.
Wówczas Grybauskaitė skomentowała także przeprowadzony na Litwie sondaż, w którym 27 proc. respondentów uznało Polskę za kraj nieprzyjazny:
„Prawdopodobnie presja, którą odczuwaliśmy ze strony niektórych polityków w Polsce i jednego z liderów partii polskiej na Litwie stała się zbyt agresywna i być może wpłynęło to na opinię publiczną”.
Według oficjalnych relacji, prezydenci Polski i Litwy przyjęli deklarację dotyczącą bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa energetycznego. Zaznaczono w niej „potrzebę utrzymania zdecydowanej sojuszniczej postawy odstraszania i obrony w odpowiedzi na zmiany i zagrożenia w środowisku bezpieczeństwa. W dokumencie podkreślono też „wagę ciągłej obecności wojskowej USA w Europie, w tym na wschodniej flance Sojuszu”. Polska i Litwa zobowiązały się m.in. do dalszej strategicznej adaptacji postawy odstraszania i obrony NATO na wschodniej flance Sojuszu, wzmocnienia współpracy między siłami zbrojnymi obu krajów, „w szczególności poprzez formalizację więzi łączących wojska rozmieszczone wzdłuż Przesmyku Suwalskiego, w zakresie adekwatnego planowania i szkolenia”. Oba kraje mają też wspólnie pracować „nad zapewnieniem ciągłej amerykańskiej obecności wojskowej w Europie, w tym silnego i długoterminowego zobowiązania w sprawie obecności sił USA w regionie”. Ponadto, zadeklarowano wzmocnienie współpracy „w obszarze cyberbezpieczeństwa i w przeciwdziałaniu dezinformacji oraz w szerokim spektrum zagrożeń hybrydowych obecnych na wschodniej flance NATO” oraz obustronne zintensyfikowanie wysiłków w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w regionie bałtyckim, uwzględniając w tym nieprzerwane dostawy gazu ziemnego oraz utrzymanie działania systemów energetycznych Państw Bałtyckich.
Ponadto, ministrowie obrony Polski i Litwy, Mariusz Błaszczak i Raimundas Karbolis, podpisali dokumenty o zacieśnieniu współpracy w zakresie obronności, w tym list intencyjny dotyczący afiliacji w czasie pokoju Zmechanizowanej Brygady Piechoty „Żelazny Wilk” Sił Zbrojnych Republiki Litewskiej i 15. Brygady Zmechanizowanej Sił Zbrojnych RP do Dowództwa Wielonarodowej Dywizji Północny Wschód. Prezydent Duda wyraził dużą radość z tego powodu i zapowiedział, że w piątek wspólnie Grybauskaite i prezydentem Ukrainy Petrem Poroszenką będzie wizytował polsko-litewsko-ukraińską brygadę w Lublinie.
– Cieszę się, że współpraca między Polską a Litwą w takim symbolicznym okresie [rocznicy Unii Lubelskiej i akcesji Polski i Litwy do NATO – red.] przebiega tak dobrze i się intensyfikuje – oświadczył Andrzej Duda. Prezydent wymienił w tym kontekście też niektóre projekty realizowane przez oba kraje, m.in. Via Baltica, Rail Baltica czy Via Carpatia. Zaznaczył, że inwestycje te mają nie tylko znaczenie dla relacji polsko-litewskich, ale również przyczyniają się do pogłębiania współpracy w regionie Trójmorza.
Obaj prezydenci zdecydowanie opowiedzieli się też przeciwko budowie gazociągu Nord Stream 2. Andrzej Duda w rozmowie z prezydent Litwy wyraził także satysfakcję z obecności na Litwie spółki Orlen i jej udziału w zapewnianiu „bezpieczeństwa jeżeli chodzi o paliwo na Litwie”. Według jego relacji, poruszono też temat Polaków na Litwie.
– Poprosiłem panią prezydent i wyraziłem nadzieję, że pisownia nazwisk w wersji oryginalnej, polskiej oraz pisownia polskich nazw ulic będzie możliwa, że to zostanie ustawowo na Litwie dopuszczone – powiedział Duda. – Są projekty odpowiednich ustaw, mam nadzieję, że zostanie uchwalona taka, która tę współpracę jeśli chodzi o mniejszość polską obywateli litewskich poprawi i na to bardzo liczymy.
Co o tym wszystkim sądzicie? Czy to aby nie policzek wymierzony w wszystkich Polaków?
Źródło: kresy.pl
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
