Przodkowie ludzi, którzy zbudowali Stonehenge, przemieszczali się na zachód wzdłuż Morza Śródziemnego, nim dotarli do Wielkiej Brytanii.
Naukowcy porównali DNA wyekstrahowane z neolitycznych szczątków ludzkich znalezionych w Wielkiej Brytanii ze szczątkami ludzi żyjących w tym samym czasie w Europie. Wnioski zdają się być takie, że neolityczni mieszkańcy Wielkiej Brytanii przebyli drogę z Anatolii (współczesna Turcja) na Półwysep Iberyjski, nim skierowali się na północ. Do Wielkiej Brytanii dotarli oni około roku 4000 p.n.e.
Szczegóły badań zostały opublikowane w czasopiśmie Nature Ecology & Evolution.
Migracja do Wielkiej Brytanii była tylko częścią ogólnej, masowej ekspansji ludności wywodzącej się z Anatolii, która ok. roku 6000 p.n.e. wprowadziła do Europy rolnictwo. Wcześniej Europę zamieszkiwały niewielkie grupy koczowników, które polowały na zwierzęta i zbierały dzikie rośliny oraz skorupiaki.
Jedna część wczesnych rolników zasiedlała tereny wzdłuż rzeki Dunaj, docierając do Europy Środkowej, podczas gdy inni kierowali się na zachód wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego.
DNA wskazuje, że neolityczni Brytyjczycy byli w znacznej mierze potomkami grup, które prowadziły ekspansję szlakiem śródziemnomorskim, albo zasiedlając kolejne partie wybrzeża, albo przeskakując z wyspy na wyspę przy użyciu łodzi. Tylko nieliczni „Brytyjczycy” mieli jakichś przodków wywodzących się z grup zasiedlających szlak dunajski.
Kiedy naukowcy przeanalizowali DNA wczesnych brytyjskich rolników, odkryli, że najbardziej przypominają oni neolitycznych mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego (współczesna Hiszpania i Portugalia). Ci iberyjscy rolnicy wywodzą się od ludności, która zasiedlała tereny wzdłuż Morza Śródziemnego, posuwając się coraz to bardziej na zachód.
Z Półwyspu Iberyjskiego lub gdzieś z jego okolic, śródziemnomorscy rolnicy zaczęli przemieszczać się na północ – przez Francję. Mogli oni dotrzeć do Wielkiej Brytanii od zachodu, przez Walię lub przez południowo-zachodnią Anglię. Datowanie radiowęglowe wskazuje, że ludzie neolityczni pojawili się ciut wcześniej na zachodzie, ale kwestia ta wymaga jeszcze dalszych badań.
Oprócz rolnictwa, neolityczni imigranci, przybyli do Wielkiej Brytanii, jak się zdaje, przynieśli zwyczaj budowania pomników przy użyciu dużych kamieni znanych jako megality. Stonehenge w Wiltshire to część tej tradycji.
Chociaż Wielka Brytania była zamieszkana przez grupy „zachodnich łowców-zbieraczy”, kiedy około 4000 r. p.n.e., przybyli tu rolnicy, DNA zdaje się wskazywać, że obie grupy w ogóle się nie mieszały.
Brytyjscy łowcy-zbieracze zostali prawie całkowicie zastąpieni przez neolitycznych rolników, z wyjątkiem jednej grupy w zachodniej Szkocji, gdzie neolityczni mieszkańcy wykazywali większe związki z wcześniejszą ludnością autochtoniczną.
„Nie znaleźliśmy żadnych wykrywalnych dowodów na pochodzenie neolitycznych rolników, którzy tu mieszkali, od miejscowych łowców-zbieraczy” – powiedział dr Tom Booth, specjalista od starożytnego DNA z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.
„To nie znaczy, że w ogóle się nie mieszali, to może tylko oznaczać, że ich populacja mogła być zbyt mała, by pozostawić jakiekolwiek dziedzictwo genetyczne” – dodał dr Booth.
Profesor Mark Thomas z UCL stwierdził, że neolityczni rolnicy prawdopodobnie musieli dostosować swoje praktyki do odmiennych warunków klimatycznych, gdy przemieszczali się przez Europę, ale zanim dotarli do Wielkiej Brytanii, byli już „zahartowani” i dobrze przygotowani do uprawy roślin w klimacie panującym w północno-zachodniej Europie.
W trakcie badań przeanalizowano również DNA brytyjskich łowców-zbieraczy. Jednym z analizowanych szkieletów był szkielet Cheddara Mana, którego szczątki datowane są na 7.100 rok p.n.e.
Był on przedmiotem rekonstrukcji zaprezentowanej w zeszłym roku w Natural History Museum. DNA sugeruje, że podobnie jak większość innych europejskich łowców-zbieraczy tamtych czasów, miał ciemną skórę i niebieskie oczy.
Analiza genetyczna wskazuje, że neolityczni rolnicy z kolei mieli bledszą skórę i brązowe oczy, a także czarne lub ciemnobrązowe włosy.
Pod koniec neolitu, około 2450 p.n.e, potomkowie pierwszych rolników sami zostali niemal całkowicie zastąpieni, gdy nowa ludność – zwana ludnością pucharów dzwonowatych – wyemigrowała z kontynentalnej Europy. Tak więc Wielka Brytania przeżyła dwie niemal całkowite wymiany ludności na przestrzeni kilku tysięcy lat.
/BBC/
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
