Już niedługo ruszą prace ochronne w rezerwacie „Bagna Izbickie”. Torfowisko, znajduje się w szczecineckim Nadleśnictwie Damnica, od wielu lat jest objęte ochroną.
W bieżącym roku zaplanowano prace na obszarze ponad 11 ha. Leśnicy w ramach działań ochronnych usuną stamtąd drzewa oraz młode sosny i brzozy, które z czasem zarastają ten podmokły teren. Jednak usuwanie zarastających bagna drzew, we współpracy z RDOŚ w Gdańsku, są prowadzone już od 2010 r.
Utworzony w latach 80. ubiegłego wieku rezerwat w 2004 r. objęto projektem „Ochrona wysokich torfowisk bałtyckich na Pomorzu”, realizowanym przez Klub Przyrodników, a finansowanym przez LIFE i EkoFundusz.
Warto dodać, że już w latach 2004-2007 na obszarze ok. 60 ha usunięto drzewa i krzewy zarastające mszarniki wrzoścowe, zbudowano urządzenia udostępniające rezerwat, dzięki czemu ruch turystyczny odbywa się wyznaczonymi szlakami bez szkody dla przyrody.
Powstała wtedy też platforma widokowa, kładka do platformy oraz trzy tablice informacyjne. Oprócz infrastruktury turystycznej wybudowano urządzenia zatrzymujące odpływ wody, poprzez budowę 42 stałych przegród i dwóch drewnianych zastawek.
Wilgotne wrzosowiska należą w Polsce do rzadkości, głównie występują na Pomorzu Zachodnim. Znajdują się tam największe i najpiękniejsze w Polsce płaty atlantyckich wrzosowisk z wrzoścem bagiennym (Erica tetralix), a także liczne populacje woskownicy europejskiej (Myrica gale), wełnianeczki darniowej (Trichophorum caespitosum), bagna zwyczajnego (Ledum palustre) oraz rosiczki okrągłolistnej (Drosera rotundifolia).
Rezerwat utworzono w 1982 r., obejmował wtedy teren ponad 281 ha. W 2008 r., z inicjatywy Nadleśnictwa Damnica i Klubu Przyrodników, rezerwat zwiększono o okoliczne torfowiska. Chroniony obszar powiększono do 847,5 ha (z czego ok.16 ha są gruntami znajdującymi się poza zarządem Lasów Państwowych).
Torfowiska bałtyckie to regionalny podrodzaj torfowisk wysokich, które występują głównie w przymorskich regionach Europy Środkowej oraz wokół Morza Bałtyckiego. Torfowiska te powstają i istnieją głównie dzięki wodzie opadowej, zależą więc od klimatu. Najbardziej sprzyja im klimat chłodny, umiarkowany, a równocześnie wilgotny. Pod względem ekologicznym są to torfowiska oligotroficzne i kwaśne, co ma bezpośredni wpływ na roślinność występującą na tym obszarze.
Torfowiska wysokie charakteryzuje także specyficzna kopułowa sylwetka złoża torfowego. Kopuła to jednocześnie samoregulujący się układ hydrologiczny i zbiornik akumulujący materię organiczną. W stanie naturalnym wierzchowina kopuły jest zwykle bezleśna, na zboczach zaś występuje bór bagienny.
Niestety, spośród około 70 torfowisk bałtyckich, połowa została zupełnie zniszczona wskutek przesuszenia, eksploatacji torfu, a także wgłębnych pożarów. Obecnie żadne nie przetrwało w stanie nienaruszonym.
Biorąc pod uwagę fakt, że Polska należy do krajów o poważnym deficycie wody, rola torfowisk jest ogromna. Dzięki torfowiskom zasilane w wodę są rzeki, jeziora i wody gruntowe, ponieważ działają one jak specyficzna gąbka chłonąc wodę opadową. Naukowcy szacują, że torfowiska gromadzą ok. 35 mld m3 wody, to znacznie więcej niż znajduje się jej w jeziorach.
Naturalne torfowiska mają zdolność do wiązania dwutlenku węgla z atmosfery. Gaz ten jest magazynowany w postaci węgla torfowego, co przyczynia się do zmniejszenia efektu cieplarnianego. Są wreszcie naturalną ostoją dla wielu roślin i zwierząt, które w drodze ewolucji przystosowały się do życia w specyficznych warunkach.
Główną przyczyną znikania torfowisk z naszego krajobrazu jest intensywna gospodarka, polegająca na ich eksploatacji oraz osuszaniu, w celu odzyskania ziemi i zamiany ich w łąki oraz pastwiska. Natomiast przemysłowe wydobywanie torfu bezpowrotnie rujnuje ekosystem, który tworzył się przez tysiące lat.
Jeszcze bardziej niszczące jest odwodnienie, czyli tworzenie sieci rowów melioracyjnych. Powoduje to pogarszanie się stosunków wodnych i w efekcie zarastanie torfowisk drzewami i krzewami, które dodatkowo osuszają torfowisko. Bezpowrotnie giną wówczas unikatowe gatunki roślin, a czasami nawet całe zbiorowiska.
W przypadku tak zagrożonych ekosystemów, jakimi niewątpliwie są torfowiska, nie wystarczy ochrona bierna. (Objęcie obiektów ochroną prawną poprzez powołanie parków narodowych, rezerwatów przyrody lub użytków ekologicznych).
Torfowiska należy chronić w sposób czynny, gdyż tylko tak można naprawić to, co wcześniej zostało zniszczone.
Najczęściej stosowanym i skutecznym sposobem ich ochrony jest zahamowanie odpływu wody oraz zaniechanie konserwacji już istniejących rowów melioracyjnych. Należy również zastosować urządzenia piętrzące wodę, najprostsze to zwykłe worki z piaskiem. Można także zastosować sieć zastawek ziemnych i drewnianych, które w pierwszej fazie zablokują odpływ wody, a z czasem doprowadzą do zarośnięcia rowów.
Aby w pełni mogła rozwijać się roślinność typowa dla torfowisk należy systematycznie usuwać pojawiające się naloty brzozy i sosny. Dzięki temu światło dotrze do preferujących światło roślin mokradłowych.
/lasy.gov.pl/
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
