Kości łapy niedźwiedzia znajdowały się w grobie, w którym złożono mężczyznę z dzieckiem ok. 4,5 tys. lat temu. To dla archeologów zaskoczenie – z reguły w pochówkach z tego okresu umieszczano tusze zwierząt udomowionych. Do odkrycia doszło k. Sandomierza.
W wydrążonej niszy archeolodzy znaleźli rozczłonkowane ciała dwóch osób – dorosłego mężczyzny i małego dziecka. Obok, w dużym zagłębieniu, na dnie którego palono ogień, znajdowały się kości zwierzęce – w tym kości łapy niedźwiedzia.
Do znaleziska doszło przypadkowo kilka lat temu, kiedy mieszkaniec miejscowości Święcica w trakcie kopania podjazdu do garażu na swojej posesji natknął się na kości. Na miejscu pojawili się archeolodzy i przebadali pradziejowy pochówek.
W trakcie badań ustalono, że do właściwej niszy grobowej prowadziła obszerna jama wejściowa, która służyła także jako miejsce odbywania rytuałów.
– Za pozostałość takich obrzędów można uznać znalezione w jamie kości zwierzęce oraz ślady palenia ognia – uważa archeolog Monika Bajka, która kierowała wykopaliskami w Święcicy w 2012 r. W ostatnich miesiącach specjaliści przeanalizowali odkryte wówczas kości.
– Okazało się, że na dnie jamy wejściowej, przed niszą grobową, znajdowała się pojedyncza kość bydła oraz niemal kompletna łapa niedźwiedzia. To ostatnie znalezisko jest zupełnie wyjątkowe wśród grobów z okresu późnego neolitu – opowiada doktorantka w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Elżbieta Sieradzka. Analizy kości wykonali dr Mirosława Zabilska-Kunek i prof. Daniel Makowiecki.
Kości łapy niedźwiedzia zostały znalezione w układzie anatomicznym. Świadczy to – zdaniem badaczki – że nie są odpadkiem po uczcie, tylko umieszczano ją w grobie, w całości. – Łapa niedźwiedzia mogła stanowić rodzaj daru dla zmarłych – uważa.
Pochówek pochodzi z czasów, w których nie znano pisma. Dlatego naukowcy szukają odpowiedzi na pytanie o znaczenie umieszczenia łapy niedźwiedzia w grobie, analizując zwyczaje ludów żyjących jeszcze ponad 100 lat temu, np. w Skandynawii. Znane są zapiski etnografów na ten temat.
Wśród wyposażenia zmarłych pochowanych w grobie w Święcicy znalazły się także kości świni, m.in. żuchwa. W okresie późnego neolitu w niektórych rejonach zwierzęta odgrywały ważną rolę w obrzędowości pogrzebowej. Żuchwy świni uznawane są za jeden z najbardziej uniwersalnych elementów wyposażenia grobów jednej z ówczesnych społeczności. Ponieważ ta część tuszy nie posiada istotnej wartości konsumpcyjnej, wśród badaczy panuje przekonanie co do ich rytualnego znaczenia.
/Nauka w Polsce – PAP/
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
