Oddziały Tureckich Sił Zbrojnych biorące udział w operacji Pençe-Şimşek przejęły kontrolę nad szczytami górskimi o wysokości 1800 i 2200 metrów n.p.pm., położonymi na wschód od okolicy Metina / Hirore, a także obszarami leżącymi dalej w kierunku wschodnim.
Przypomnijmy, że w nocy 23/24 kwietnia br. wojska tureckie rozpoczęły operacje Pençe-Şimşek i Pençe-Yıldırım, których celem są bazy PKK w regionach Metina i Zap oraz Basyan / Avaşin. Dodajmy, że są to kolejne już operacje wojsk tureckich w Irackim Kurdystanie.
Na początku lutego informowaliśmy o sytuacji w graniczącym z Iranem irackim regionie Bradost, który w 50% kontrolowany jest przez wojska tureckie. 117 wiosek w tymże regionie znajduje się na obszarze pozostającym pod kontrolą turecką, przy czym chodzi o obszar 30 X 55 km. Siły tureckie znajdują się niecałe 7 km od centrum regionu – miasta Sidakan.
Ale wojska tureckie obecne były także w kilku innych regionach Iraku. Turcja bowiem od szeregu lat prowadzi operacje wojskowe w północnym Iraku, rozmieszczając tam swoje wojska, których zadaniem jest zwalczanie partyzantki Partii Pracujących Kurdystanu, która na tamtym terenie ma swoje bazy wypadowe. Z każdym rokiem działania Turcji zyskiwały na intensywności, szczególne nasilenie tych działań miało miejsce latem ubiegłego roku, tak że we wrześniu 2020 roku Turcja posiadała w północnym Iraku już kilkadziesiąt baz wojskowych.
W nocy 23/24 kwietnia br., o czym była już mowa, wojska tureckie rozpoczęły operacje Pençe-Şimşek i Pençe-Yıldırım. Tureccy komandosi przy wsparciu artylerii i lotnictwa zaatakowali bazy i kryjówki bojowników Partii Pracujących Kurdystanu (PKK) w regionach Metina i Zap oraz Basyan / Avaşin. Intensywnemu bombardowaniu poddane zostały też kryjówki bojowników PKK w regionie Gara i w masywie góry Kandil (przy granicy iracko-irańskiej).
29 kwietnia b.r., wieczorem kanał Anatolia Intel poinformował na twitteze, że żołnierze tureccy biorący udział w operacji Pençe-Şimşek przejęli kontrolę nad górami Zinnar i Balula, tj. nad dominującymi punktami w regionie Metina.
Gdy wojska tureckie prowadziły rozpoczęte w nocy 23/24 kwietnia operacje Pençe-Şimşek i Pençe-Yıldırım w regionach Metina i Avasin / Basyan, kontynuowane były też działania przeciwko formacjom kurdyjskim (BTÖ) w regionie Haftanin.
Pomiędzy istniejącymi wcześniej bazami Girebye i Kalkahur utworzono punkt obserwacyjny i teraz między tymi dwoma bazami funkcjonuje połączenie drogowe. Nowa baza powstała natomiast w rejonie na wschód od Ghakhawi.
4 maja, rano poinformowano o dalszych postępach oddziałów tureckichw regionie Metina, gdzie obsadziły one kolejne szczyty, mianowicie górę Hiror, na wschód od Zinnar, a także o szczyt góry Mışk (na wysokości 2250 m. n.p.m.).
Tymczasem dowództwo PKK ściągnęło większe siły do wioski Kesta (na południe od gór Balula i Zinnar) w regionie Metina. Mieszkańcy wioski podobno zostali ewakuowani. Wieczorem, 4 maja rozgorzały tam ciężkie walki. Nacierający na wioskę tureccy komandosi wspierani byli intensywnym ogniem śmigłowców T-129 ATAK, a rano do walki włączyły się też samoloty myśliwskie oraz drony uderzeniowe.
Walki, które tu wówczas rozgorzały, ciągnęły się przez kolejne dni i tygodnie, nie przyniosły one jednak postępów terenowych i Kesta wciąż pozostawała w rękach Kurdów. Oddziały Tureckich Sił Zbrojnych w okresie do 30 maja przejęły natomiast kontrolę nad szczytami górskimi o wysokości 1800 i 2200 metrów n.p.pm., położonymi na wschód od okolicy Metina / Hirore, a także nad obszarami leżącymi dalej w kierunku wschodnim.
Z kolei zajmijmy się przebiegiem operacji Pençe-Yıldırım, w trakcie której oddziały tureckie do końca kwietnia opanowały górę Mam Reşo / Keri, będącą najważniejszym strategicznym punktem regionu Basyan, a na kierunku Avaşin obsadziły strategiczne szczyty Nirwasitu, Mervanos, Sipi i Mamresho.
Wieczorem, 5 maja pojawiła się informacja, że oddziały tureckie przejęły kontrolę nad całym regionem Avaşin / Mervanos. Bojownicy PKK ukrywający się w jaskiniach na północ od osi Mervanos – Mam Reşo zostali odcięci od terenów leżących dalej na południe i pozostających pod kontrolą formacji kurdyjskich. Ich los w tym momencie zdaje się być przesądzony.
W okresie do 15 maja oddziały tureckie zaangażowane w operację Pençe-Yıldırım obsadziły szczyty i górskie ścieżki w rejonach Himbe Hill i Aris-Faris, niszcząc kryjówki bojowników PKK, w które zostały przekształcone okoliczne jaskinie.
Jak wynika z kolei z doniesień, które napłynęły do nas 22 maja, oddziały tureckie przejęły kontrolę nad masywem góry Mehini, położonej na południowy zachód od Zap / Kokozer.
27 maja dotarła do nas informacja, że żołnierze Tureckich Sił Zbrojnych przejęli kontrolę nad linią potoku między Avaşin/Mervanos i Basyan/Keri. Tym samym zamknęli oni pierścień okrążenia wokół oddziałów Partii Pracujących Kurdystanu (PKK), które wciąż znajdują się dalej na północ. Wielu bojowników PKK utknęło w tamtejszych jaskiniach.
***
Przypomnijmy na koniec, iż w Iraku mieszka liczna mniejszość turkmeńska, której liczebność – według różnych źródeł – szacowana jest na od kilkuset tysięcy do nawet trzech milionów.
Północny Irak plemiona turkmeńskie zaczęły zasiedlać w XI wieku. W XII – XIII w. w północno-zachodniej jego części istniały turkmeńskie emiraty Mosulu i Sindżaru.
W rejonie na południowy-wschód od Kirkuku z kolei osiedliło się w XI wieku oguzyjskie (turkmeńskie) plemię Boyat. W wieku XIV okolice Mosulu znalazły się w granicach państwa utworzonego przez oguzyjską (turkmeńską) federację plemion Qaraqoyunlular. Mówimy więc o wyznających islam szyicki plemionach, które odegrały kluczową rolę w powstaniu Azerbejdżanu.
Przybycie do Iraku kolejnych fal ludności turkmeńskiej związane było z panowaniem osmańskim. Jako że Irak przez okres blisko czterystu lat stanowił część tureckiego imperium, przez cały ten okres osiedlali się tam Turcy, którzy w przeciwieństwie do ich pobratymców, przybyłych tam wcześniej, wyznawali islam sunnicki. Ich reprezentację stanowi Iracki Front Turkmeński (Irak Türkmen Cephesi), który jest jednoznacznie ukierunkowany na Ankarę, skąd zresztą otrzymuje ogromne wsparcie. Sunnicy bojownicy turkmeńscy przechodzili też szkolenie wojskowe w tureckiej bazie w Baszice.
Natomiast potomkowie członków plemienia Boyat, którzy zachowali świadomość swej odrębności i którzy wyznają islam szyicki, w czasie niedawnych walk z Państwem Islamskim (ISIS) sformowali w rejonie Kirkuk – Tuz Churmatu dwie turkmeńskie brygady (brygady 16. i 52.), funkcjonujące w ramach struktur Al-Haszd asz-Szabi. Nieco później w okolicach Tall Afar, na zachód od Mosulu, sformowana została przez tamtejszych szyickich Turkmenów 53. Brygada Al-Haszd asz-Szabi. Łączna liczebność tych trzech brygad w 2018 roku szacowana była na 7 – 8 tysięcy ludzi. Jak się przedstawia ich stan osobowy obecnie, trudno mi powiedzieć.
Zorganizowanie we wrześniu 2017 roku przez władze Irackiego Kurdystanu referendum niepodległościowego skłoniło władze w Bagdadzie do przeprowadzenia w październiku 2017 roku akcji wojskowej. Peszmergowie zmuszeni zostali do opuszczenia między innymi okolic Kirkuku. Przy tym istotną rolę odegrały tu turkmeńskie formacje szyickie Al-Haszd asz-Szabi.
Od tamtej pory okolice Kirkuku znajdują się pod kontrolą bojowników turkmeńskich. W samym mieście Turkmeni także mają sporo do powiedzenia, a wręcz można odnieść wrażenie, iż ich głos znaczy tam najwięcej. Ich pozycję przez długi czas osłabiały wewnętrzne podziały, które to jednak z czasem zaczęły tracić na znaczeniu…
Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşat Salihi’nin Kerkük civarında Türkmen köylerini koruyan askerlere ziyareti. pic.twitter.com/vE0vBVD54F
— Irak Türkmen Cephesi (@ITCResmi) January 18, 2021
Śmierć w amerykańskim nalocie irańskiego generała Kasema Sulejmaniego, a następnie bliska współpraca wojskowa Turcji i Azerbejdżanu, zwieńczona spektakularnym zwycięstwem armii azerbejdżańskiej w Górskim Karabachu, sprawiły, iż dowódcy turkmeńskich formacji funkcjonujących w ramach Al-Haszd asz-Szabi coraz rzadziej spoglądają w stronę Teheranu, a coraz częściej w stronę Ankary. Doszło też do szeregu spotkań przywódców Irackiego Frontu Turkmeńskiego oraz liderów turkmeńskich formacji szyickich, których efektem jest zacieśniająca się współpraca między nimi.
Wojciech Kempa
Wspieraj niezależne wydawnictwo:
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj projekt Magna Polonia!
