Proces mumifikacji w starożytnym Egipcie był długi, złożony i wymagał użycia wielu różnych substancji balsamujących. Obecna wiedza na temat materiałów do balsamowania pochodzi głównie ze starożytnej literatury i analiz organicznych pozostałości mumii egipskich. Chociaż już wcześniejsze analizy pozwoliły zidentyfikować różne substancje stosowane w procesie balsamowania, rola poszczególnych składników była niejasna.

Naukowcy przeanalizowali 31 naczyń ceramicznych wykorzystywanych w warsztacie balsamowania w Sakkarze, w Egipcie w czasach panowania 26. dynastii egipskiej (664-525 p.n.e). Oprócz pozostałości substancji balsamujących, zachowały się wyryte na nich instrukcje balsamowania (takie jak „włożyć głowę” lub „zabandażować/zabalsamować”) oraz nazwy substancji balsamujących. Wszystkie te informacje pozwoliły naukowcom zrozumieć, jakie chemikalia były używane podczas mumifikacji, jak je mieszano, nazywano i stosowano.

Badacze znaleźli trzy różne mieszanki zawierające żywicę elemi, żywicę drzewa pistacjowego, produkty uboczne jałowca lub cyprysu i wosk pszczeli. Okazało się, że były one używane specjalnie do balsamowania głowy. Inna mieszanka była używana do mycia głowy i zmiękczania skóry.

Porównując mieszaniny zidentyfikowane za pomocą analizy pozostałości na naczyniach z wypisanymi etykietami, naukowcy odkryli, że zwykłe tłumaczenie starożytnego egipskiego słowa „antiu” jako „mirra” lub „kadzidło”, może czasami być błędne. W tym konkretnym warsztacie balsamowania nie oznaczało ono jednej substancji, ale mieszankę pachnących olejków lub smoły z tłuszczem.

Autorzy wykazali również, że wiele substancji do balsamowania pochodziło spoza Egiptu. Produkty z pistacji i jałowca były prawdopodobnie importowane z Lewantu, a żywica elemi mogła pochodzić z lasów deszczowych w Azji Południowej lub Południowo-Wschodniej. Zdaniem naukowców, pokazuje to istotny wpływ produktów do balsamowania na rozwój handlu, wykraczającego znacznie poza kontynent.

Więcej informacji w artykule źródłowym.

Autorka: Urszula Kaczorowska
Nauka w Polsce – PAP